zaterdag 29 december 2018

Het vuurwerk van het afgelopen jaar

Eigenlijk was ik van plan om heel kaal een lijstje favorieten op te dreunen, omdat ik het idee had dat er verder niks bijzonders te melden was. Maar toen ik mijn bestand met gelezen boeken doornam en mijn blog er nog eens op nasloeg, bleken er tot mijn verrassing een paar themaatjes te ontwaren, die zich helemaal spontaan hadden gevormd (en soms met elkaar overlapten):
  • ik had kennelijk iets met huizen dit jaar, want ik las romans over: een appartementencomplex in Egypte, een huis dat een centrale speelde in het leven van een familie in Baltimore, een Engels landhuis waar het leek te spoken, een Engels landhuis waar het vrijwel zeker spookte en een Amerikaans landhuis waar het absoluut zeker spookte;
  • de Griekse goden kwamen drie keer langs, in een kroeg in Toronto, in een gedachtenexperiment naar Plato en in het leven van een opstandige nimf;
  • ik was ook enigszins filosofisch ingesteld afgelopen jaar, getuige een boek over yoga en dergelijke van een Nederlandse filosofe, een roman waarin een tekst van Plato centraal stond, een roman die ging over de vraag of menselijke intelligentie gelukkig maakt, een geschiedenis van het opperwezen van de drie monotheïstische godsdiensten en een essay over Zen en theedrinken;
  • ik werd een nog ergere uitpluizer. Door sommige boeken die ik las, werd mijn nieuwsgierigheid over de achtergronden ervan zo aangewakkerd, dat ik een speciale post aan Plato en eentje aan de Rougon-Macquart-cyclus van Zola wijdde, en tussendoor ook nog even peilde of mijn lezers ook uitpluizers waren (gelukkig waren ze dat).

De romans die me uiteindelijk het meest zijn bijgebleven
(in alfabetische volgorde):
  • Rabih Alameddine, An Unneccessary Woman (Libanon 2013)
    Een schitterend boek over een oudere, literatuur minnende vrouw in Beiroet, dat én het hoofd én het hart veel voldoening biedt.
  • André Alexis, Fifteen Dogs (Canada 2015)
    Een roman over filosofie en honden? Jazeker, de van oorsprong Trinidadese schrijver Alexis maakt een ontroerend en tot nadenken stemmend verhaal over honden die van de goden plotseling behept worden met menselijke intelligentie. Een zegen of een vloek?
  • Madeline Miller, Circe (VS 2018)
    Classica Miller leverde opnieuw een heel mooi verhaal geïnspireerd door de Griekse oudheid af. Nu over de nimf Circe die verbannen wordt naar een onbewoond eiland en daar onder meer háár visie op Odysseus en zijn metgezellen geeft.
  • Sheri S. Tepper, Grass (VS 1989)
    Spannend en indringend, dit science-fictionverhaal dat terecht een klassieker in het genre is. Het stelt belangrijke ethische kwesties aan de orde, verpakt in een zeer meeslepend verhaal, met boeiende personages.
  • Amor Towles, A Gentleman in Moscow (VS 2016)
    Een verrukkelijk en origineel verhaal over een aristocraat die na de Russische revolutie huisarrest krijgt in een luxe hotel, en daar wat heel bijzonders van maakt.
  • Anne Tyler, A Spool of Blue Thread (VS 2015)
    Tyler is één van mijn favoriete schrijvers en ook met dit bedrieglijk eenvoudige verhaal over een paar generaties van één familie maakt ze haar reputatie weer volledig waar.

De non-fictie die de meeste indruk maakte:
  • Robert MacFarlane, The Old Ways (GB 2012)
    Hoe een meesterlijke schrijver al wandelend en reflecterend naast het fysieke landschap ook innerlijke landschappen ontdekt en verkent.
  • Susan Cain, Quiet (VS 2012)
    Cain laat zien dat introverte mensen niet contactgestoorde types zijn, maar hun eigen belangrijke kwaliteiten hebben en dat de wereld beter af zou zijn, als die kwaliteiten meer erkend zouden worden.
  • David Reich, Who We Are and How We Got Here (VS 2018)
    Reich is een wetenschapper die voor leken uiteenzet wat we allemaal over onze verre voorouders en hun bewegingen over de aardbol hebben ontdekt dankzij recent dna-onderzoek.
  • Aida Edemariam, The Wife's Tale (Ethiopië 2018)
    Een heel mooi verhaal over het leven van de Ethiopische grootmoeder van de schrijfster, dat bijna de hele twintigste eeuw omspande.

Maar het allerbeste aan mijn leesjaar waren jullie, zeer gewaardeerde lezers. Jullie inspireerden en stimuleerden me om méér uit mijn boeken te halen, om achtergronden te onderzoeken, om de diepte in te gaan en nog meer te genieten. Heel erg bedankt, alvast een goed uiteinde en graag tot ziens in 2019.

O ja, en nog een klein vraagje: als je één boek mocht aanwijzen dat dit jaar het meeste indruk op je heeft gemaakt, wat zou dat dan zijn en waarom?


24 opmerkingen:

  1. Hoera, Firefox werkt wel! (Safari nog steeds niet.)

    Ik heb dit jaar één vijf-sterrenboek gelezen, tevens de opener van mijn leesjaar, Lampje van Annet Schaap. Een allerprachtigst kinderboek-voor-alle-leeftijden dat zeer terecht later ook de Gouden Griffel heeft gewonnen. Mijn recensie hier.

    Beste 'volwassen' literatuur was wat mij betreft Vanity Fair van Thackeray (had ruim 20 jaar ongelezen in de kast gestaan). Ik heb er maanden over gedaan, maar heb gesmuld van de satire. Toen ik het uit had, heb ik in de uitverkoop de OUP-editie gekocht met uitgebreide introductie en noten, en die ben ik momenteel aan het doorwerken.

    Van jouw lijstje staat A Gentleman in Moscow hoog op mijn bibliotheek-leeslijstje, en The Old Ways lijkt me ook prachtig.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. O ja, Vanity Fair! Geweldige roman, en heel aardig verfilmd onlangs, wat mij betreft.

      Verwijderen
  2. P.S. Ik was vergeten dat The Old Ways me wat te lyrisch leek ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hoi Anna, je hebt in ieder geval dit jaar weer een groot aantal mooie recensies geschreven. Voor mij was het boek van het jaar: Leo Tolstoj "Anna Karenina" dat werkelijk fenomenaal vertaald is door Hans Boland. Dit boek neemt nu de toppositie in van alle romans die ik ooit heb gelezen. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Melmoth! Zo sfeervol en diepgravend en diep rakend.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik begin achter te raken met Sarah Perry! Haar eerdere boek staat ook nog op mijn e-reader. Ik denk dat toch eerst moet (was ook een aanrader van jou, als ik het me goed herinner).

      Verwijderen
  5. Hag-seed van Margaret Atwood was mijn favoriet dit jaar. Daarna de Buried Giant van Ishikuro. En ik ben dit jaar redelijk verknocht geraakt aan Haruki Murakami van wie ik 6 of 7 boeken heb gelezen. Door zijn langzame vertelstijl kun je je in alle rust onderdompelen in de sfeer van het verhaal.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Grappig, mijn moeder las onlangs ook The Buried Giant en was er ook erg weg van. Ik ga het hoog op mijn leeslijst zetten (ik heb het al wel in huis).

      Verwijderen
  6. Vreemdgenoeg is mijn bovenstaande opmerking als "Unknown" geplaatst. Dat was niet de bedoeling. Groetjes, Margreet

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik heb dit jaar genoten van Richard Power's Overstory, Ali Smith' Winter (ik hoop dat Spring snel verschijnt), Willy Vaughn's Don't Skip en heel veel andere romans. Terugkijkend merkte ik dat het aaantal 'teleurstellingen' bepaald kleiner was dan het aantal aangename verrassingen. 2018 bleek een goed boekenkast

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb Autumn van Ali Smith nu toch maar bijna bovenaan mijn leeslijst gezet. Het zal volgend jaar zeker aan de beurt komen.

      Verwijderen
  8. Toch even de tekst moeten checken: boekenjaar natuurlijk 😉

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat een mooie en gevarieerde lijst weer, leuk om idd zo die thema's te ontwaren!
    Mijn mooiste boek was De vierde wand van Sorj Chalandon. Een indrukwekkend verhaal vol lagen en prachtig verteld over de burgeroorlog in Beiroet en de plannen om daar het toneelstuk Antigone op te voeren. Niet alleen mijn mooiste boek van 2018, maar ook hoog in mijn top- allertijden.

    Op naar nieuwe boeken in het nieuwe jaar, hopelijk met evenveel mooie verhalen, vragen die ze oproepen en dingen waar we vervolgens over gaan nadenken.

    Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Wat een leuke ontdekking,die thema's! Kan ze bij mezelf niet ontdekken ;-)
    Ik las best veel 4-en 5 sterrenboeken, maar ik denk dat ik een boek wel snel 5 sterren geef. In ieder geval was het boek waar ik het meeste plezier in had, Spinning Silver van Naomi Novik. Dat was zo'n mooi sprookjesachtig fantasy verhaal!
    Het boek dat me het meeste bij bleef, was The Sparrow van Maria Doria Russell. Dat sneed zo veel belangwekkende en ook aktuele thema's aan. Maar ook bepaalde scenes zijn in mijn hoofd blijven hangen.
    Wat betreft de non-fictie staat er één boek eenzaam bovenaan en dat is Educated van Tara Westover.

    Ik wens je een mooi 2019 en veel mooie verhalen!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. O ja, , dat is mij ook altijd bijgebleven, zeer indrukwekkend. Het boek van Naomi Novik klinkt verrukkelijk en het boek van Westover zie ik overal aanbevolen worden.
      Jij ook een 2019 met veel mooie verhalen gewenst.

      Verwijderen
  11. Mooie lijst weer Anna. Ik ben niet zo van lijstjes dus dat doe ik consequent ook dit jaar weer niet. Ik lees niet bijzonder veel en af en toe doe ik een projectje waardoor de thema's snel herkenbaar zijn (Willemsen/Pessoa), dus heel veel toegevoegde waarde heeft zo'n lijst bij mij niet, maar ik moet toegeven dat ik ieder lijstje van de andere bloggers wel even doorneem dus dank maar weer :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je moet alleen lijstjes maken omdat je het zelf leuk vindt, niet omdat anderen het doen! Vorig jaar had ik er ook geen zin in, maar dit jaar vond ik het toch wel weer erg leuk om even terug te blikken en te kijken wat er nu echt was blijven hangen.

      Verwijderen
  12. Mijn favoriete boek van 2018 – en met stip in mijn lijstje van favorieten aller tijden – was ongetwijfeld A Gentleman in Moscow.
    Verder genoot ik dit jaar nog van De pelikaan van Martin Michael Driessen, een verrukkelijke tragikomedie die zich afspeelt in het voormalige Joegoslavië en zo mooi de kleine en grote kantjes van echte mensen schetst.
    Bij de non-fictie staat De schaduw van Tambora, de grootste natuurramp sinds mensenheugenis van Philip Dröge bij mij op één, Het is een goed geschreven en gedocumenteerd verhaal over de wereldwijde gevolgen van een vulkaanuitbarsting in 1815. Sindsdien houd ik alle vulkaanuitbarstingen en het weer nauwlettend in de gaten.

    Ik wil trouwens van de gelegenheid gebruik maken om je te danken voor je mooie blog waar ik zoveel plezier aan beleef en zoveel inspiratie vind. Voor voor volgend jaar wens ik je alvast veel leesplezier!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt voor de tips, Monica. Ik had nog niet gehoord van De pelikaan of van De schaduw van Tambora, maar ze klinken allebei interessant. Ik heb wel ooit een heel boeiend boek gelezen over de enorme uitbarsting van een vulkaan in de zesde eeuw, en de gevolgen die deze (mogelijk) had voor de loop van de geschiedenis, dus ik vind het een interessant onderwerp.

      Verwijderen
  13. Bedankt voor je genuanceerde boekbesprekingen en bijzondere bijdragen. Over de functie van een bespreking zonder oordeel of normering. Over het nog steeds actuele gedachtengoed van Plato nu het grootste gedeelte van de mensheid naar een schijnwereld op scherm staart. Maar misschien is lezen ook een schijnwereld en ben ik in de vorige zin zelf al weer uitgegleden op het harde ijs van beter weten.
    Leuk is dat de besproken auteurs in de bijdragen en reacties mij meestal onbekend zijn ofschoon ik de literatuurkritiek in dag- en weekblad altijd lees. In mijn jaarlijst kan ik niet kiezen tussen twee boeken van bekende auteurs en beide gaan over de vergankelijkheid van het leven, van relaties en (schijn)zekerheden. Maar de stijl van beide schrijvers is zeer verschillende. In 'de kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren' schrijft Murakami in een uitgebeende stijl met alledaagse woorden en zinnen over vaak triviale zaken. Maar hij roept daarbij een prachtig melancholiek verhaal op die de einzelgänger in mij (en is die figuur niet in elke lezer) aanspreekt. Viri in 'lichtjaren' is niet bepaald alleen en het boek start met een mooie relatie. Maar ook het bekende thema panta rhei drijven Viri en Nedra uiteen. Letterlijk begint en eindigt het verhaal met de rivier. Salter schrijft lichtvoetig met mooie zinnen en op elke pagina staat wel een prachtige vergelijking. " Ze was getroffen door de afstanden in het leven, door alles wat erin verloren ging. "

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt voor je mooie en uitgebreide bijdrage, Rene!
      Het boek van James Slater heb ik al jaren op de radar. Ik zit te wachten totdat het als e-boek verschijnt, wat toch een keer zal moeten gebeuren bij een boek dat overal aangeprezen wordt als een modern classic.
      (Ik mag vanzelf geen papieren fictie meer kopen omdat ik nog vele honderden ongelezen romans in mijn boekenkasten heb staan. Zo houd ik het nog enigszins in de hand ;-))

      Verwijderen
    2. Slater moet natuurlijk Salter zijn. Schuld van de poes, die tijdens het schrijven van mijn reactie op schoot kroop en me afleidde ;-)

      Verwijderen