Eindstrijd

Suzanne Collins,
Mockingjay, deel 3 van de Hunger Games Trilogie (VS 2010)
Roman, 455 pp.
Nederlandse titel: Spotgaai


Het laatste deel alweer in deze trilogie (na The Hunger Games en Catching Fire) en in plaats van te bespreken wat er in dat laatste deel gebeurt, wil ik eens op een rijtje zetten waarom ik zo van deze serie genoten heb - tot mijn verbazing. Want science fiction is niet mijn genre en ik ben ook niet direct een uitgesproken liefhebber van jeugdboeken. Daarom drie redenen om ook The Hunger Games Trilogy te lezen:

• Hoofdpersoon Katniss
  Katniss is een puber die godzijdank niet zwijmelend een vampier aanbidt en passief ligt te hunkeren, maar die actie onderneemt, eigenhandig haar moeder en haar zusje in leven houdt en niet bang is om risico's te nemen. Haar maatje Gale is voorlopig niet meer dan dat: een maatje voor op de jacht, waarmee ze illegaal wild stroopt. Katniss heeft wel wat beters aan haar hoofd dan zwijmelen en hunkeren. Overleven in een onderdrukkende, gewelddadige dictatuur bijvoorbeeld. Mooie jurken, leuke kapsels, hippe sieraden? Niet aan Katniss besteed, want er moet voedsel op tafel komen en er moet een dictator bestreden worden.Lekker, dat stoere en strijdlustige. Vroeger had ik ook al een hekel aan zwijmelromannetjes en hoewel ik helemaal niet stoer ben en op zijn tijd dol op mooie jurken, vind ik er nog steeds niks aan om over smachtende "vrouwtjes" te lezen. Geef mij maar een echte heldin.
  Tegelijkertijd is Katniss een overtuigende puber, die vol onzekerheid en twijfels over zichzelf zit, regelmatig onredelijk reageert en bol staat van de opstandigheid.
  
  
• Sterke thema's
  De dystopische toekomst waarin Katniss leeft, is een sterk uitvergrote en tamelijk angstaanjagende afspiegeling van wat er mis is in onze huidige maatschappij: een kleine groep haves, die in ongekende weelde leven en consumeren tot ze er bij neer vallen, houdt een enorme groep have-nots arm en onwetend door de dreiging met geweld (en eventueel de uitoefening ervan) en een uitgekookte propagandamachine, waarvan brood en spelen een belangrijk element zijn. Vergelijkingen met de actuele tegenstellingen tussen Eerste en Derde Wereld dringen zich al gauw op, maar er zijn evengoed parallellen met het decadente Rome uit de late Keizertijd.  Niet voor niks hebben veel van de rijken Latijnse namen, niet voor niks worden deze rijken tevreden gehouden met bloederige high tech spelen in een futuristische arena, niet voor niks heet het land Panem, wat een afkorting is voor Panem et Circenses, ofwel: Brood en Spelen.
  
  
• Het is Spannend
  Er staat veel op het spel voor Katniss en Panem, de verwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en het is lang geleden dat ik zo helemaal vol overgave op ben gegaan in een verhaal, zo van de wereld ben geweest als ik als kind ook kon zijn bij het lezen van een mooi boek, zo ben ondergedompeld geworden in puur ongecompliceerd leesplezier. De rechtstreekse eerste-persoon-tegenwoordige-tijd-stijl draagt daar ook aan bij, aan dat ademloze gevoel dat je er zelf bij bent. Maar de strijd op leven en dood tussen good guys en bad guys, waarbij de twee niet altijd even goed van elkaar te onderscheiden zijn, is natuurlijk een nog belangrijker factor.

Geen mens kan volhouden dat deze trilogie een groot literair meesterwerk is, maar die pretentie heeft Collins ook niet. Het zijn alledrie avonturenromans van de bovenste plank en ik ben blij dat ik op de gok van mijn gebruikelijke leespatroon ben afgeweken en eens iets heel anders heb gelezen. Vaak pakt zo'n gok wat minder gelukkig uit, maar deze keer was het een succes.