Spitsbergen: ijsberen, ijsbergen en stilte

Spitsbergen is een droombestemming, MAAR alleen voor zonderlingen die geen problemen hebben met temperaturen van even boven het vriespunt, zeer geïnteresseerd zijn in wilde dieren, vogels fantastisch vinden, gefascineerd zijn door minimalistische landschappen en een flexibele instelling hebben. Ga niet op een gewone cruise, want dan zie je zo goed als niks, maar op een expeditiecruise, waarbij je dagelijks van boord gaat met zodiaks en zo vaak mogelijk wandelingen maakt. Aan wal gaan is niet altijd mogelijk: niet als er een ijsbeer in de buurt is, en ook niet als het mistig is, want dan zie je de ijsberen niet aankomen. Er moet altijd iemand met een geweer mee, en je mag tijdens de wandeling niet in je eentje afdwalen. Berespannend.

Reisgegevens Periode: juli 2010 Soort reis: natuurrondreis per expeditieschip Organisatie: Sawadee (voor het boeken) en Quark Expeditions (voor de reis zelf) Accommodatie: hut op schip en hotel in Longyearbyen Bezocht: Longyearbyen, Ny Alesund, Straat van Hinlopen, Nordaustlandet, diverse fjorden aan (voornamelijk) de westkust. Weer: in de zomer rond de 5 C, met 24 uur per dag licht; nauwelijks regen, veel mistbanken.

Sprookjesachtige schoonheid in de Straat van Hinlopen

Minimalisme

Het natuurschoon op Spitsbergen is zowel minimalistisch als overweldigend en heeft soms iets onwerkelijks. Vanaf het schip zie je op een bewolkte dag of in een mistbank nauwelijks kleuren, alleen het wit van de bergtoppen en gletschers en het grijs van de toendra en de zee. Als de zon doorbreekt komt daar plotseling een hele hoop blauw bij. IJkpunten waarmee je de menselijke schaal kunt vaststellen zijn er nauwelijks - slechts zo nu en dan een hutje van de Sysselman, een soort gouverneur die namens Noorwegen de eilandengroep bestuurt. Maar eenmaal aan wal, op de toendra, komt het landschap uitbundig tot leven, niet alleen met dieren, maar ook met massa´s kleine paarse, roze, rode, gele en witte bloemetjes.

Eén van de ontelbare toendrabloemetjes

Weerpraatje

Geen strandweer voor de Spitsbergenganger. Helemaal in het noorden (we zijn tot boven de 80°noorderbreedte gevaren) was het iets boven nul, in het zuiden liep de temperatuur op tot rond de 7° C. Toch viel de kou me mee: we hadden weinig wind en de luchtvochtigheid was laag. Wel voeren we regelmatig een mistbank in, waardoor het uitzicht op het landschap ineens verdween. Aan de andere kant zorgden juist hele kleine plaatselijke mistbankjes voor ongekend mooie effecten, zoals hieronder bij de Monacogletscher.

Bij de Monacogletscher, waar we drie witte dolfijnen zagen.

IJsberg met drieteenmeeuwen en daarachter, in de mist, ons schip.

IJsberen De eerste ijsbeer had ik zo over het hoofd gezien. Die gelige vlek tussen de rotsen? Dat was een ijsbeer? Jazeker, en die lag daar in de energiespaarstand. IJsberen hebben 's zomers nauwelijks voedsel, dus moeten ze net zo lang op hun vet teren totdat de winter aanbreekt en er weer robben onder het ijs verschijnen. Dat winterzeeijs is trouwens een probleem, want er komt elk jaar steeds minder van. Is dat erg dan? Ja, want aan de onderkant ervan groeit een weelderige algentuin, die de vissen en de schelpdieren voedt, die de robben voeden, die de ijsberen voeden. Geen algen, geen eten voor de ijsberen. Meer weten over de overlevingskansen van de ijsbeer? Kijk dan op de website van ICUN Polar Bear Specialist Group, de organisatie waar één van onze gidsen (een prominente ijsberenexpert uit Canada) ook lid van is. Links: De gelige vlek blijkt een ijsbeer te zijn.

Een kluwen walrussen.

Alkefjellet, met een zeekoetenbevolking ter grootte van de stad Groningen:
elk hoekje van de rotswand is bezet, de lucht krioelt van de vogels.

De kortbekzeekoeten van Spitsbergen hebben mijn hart gestolen. Ze zijn niet alleen prachtig zwart-wit getekend met een elegant wit streepje langs de snavel, ze doen aan pinguïns denken in de manier waarop ze op hun nest zitten. En dan vliegen ze ook nog eens heel aandoenlijk: hectisch fladderend, met uit elkaar staande poten, waarmee ze lief-onhandig op het water landen, en elke keer nét niet helemaal te pletter slaan.

Meer...

Een overzicht van alle vogels en zoogdieren die we op reis hebben gezien vind je hier. En ben je geïnteresseerd in een selectie van mijn foto's op volle schermgrootte (circa 150 stuks) stuur me dan via het contactformulier een mailtje en je krijgt een aanklikbare uitnodiging om mijn (niet-openbare) webalbum op Picasa te bekijken.