Anthony Trollope,Orley Farm (GB 1862)
Roman, 825 pp.
Om maar meteen, net als de schrijver, eventuele misverstanden weg te nemen: dit boek gaat niet over het boerenleven, maar over een rechtzaak rondom een erfenis. Toen Sir Joseph Mason 20 jaar geleden stierf, liet hij vier volwassen kinderen na, plus een baby bij zijn veel jongere tweede vrouw, Lady Mason. Deze baby (Lucius) zou volgens een vlak voor Sir Josephs dood opgemaakt codicil het landgoed Orley Farm moeten erven. De oudste erfgenaam beweert echter dat het codicil een vervalsing is, spant een rechtszaak aan tegen zijn halfbroer, maar verliest. Twintig jaar later, als de roman opent, lijken er nieuwe feiten aan het licht gekomen te zijn en Lady Mason, de moeder van Lucius, vreest dat zij en haar zoon Orley Farm kwijt zullen raken.
Tot zover de plot en de hoofdpersonen. Daartussendoor weeft Trollope een hele galerij aan bijfiguren en subplots, die zijn ideeën over het Engelse rechtsstelsel verwoorden en de verschillende manieren illustreren waarop mensen een huwelijkspartner kiezen. Lady Mason is het voorbeeld van hoe het niet moet: door haar familie destijds in een huwelijk gemanoeuvreerd met een rijke oude man omdat materiële overwegingen vóór alles gingen. Nog een foute keuze: een timide klerk die op komische wijze door zuster en zwager een huwelijk met een weduwe met een baksteenfabriekje wordt ingekletst. En zo is er meer. Gelukkig zijn er in het verhaal ook een jong stel en een vader die laten zien dat het anders kan.
Waar in Trollope's Palliser-serie de politiek het decor is en in zijn Barchester-serie de geestelijkheid, zo is dat in deze roman de juridische wereld. Het proces rondom Lady Mason trekt een hele batterij juristen van verschillende pluimage aan en ook toen was het al zo dat een gehaaide advocaat een schuldige vrij kon pleiten en een oprecht mens als leugenaar te kijk kon zetten.
Maar ondanks de spannende rechtbankscènes aan het eind is dit bepaald geen thriller. Het tempo ligt laag: Trollope neemt zeer uitgebreid de tijd om mensen en hun omgeving te schetsen: van de ridderlijke Sir Peregrine Orme tot de opzichtige handelsreiziger Moulder, met van alles daar tussenin. En er is ook een echte moraal voor de oplettende lezer (of eigenlijk twee): het Engelse rechtstelsel deugt niet en een huwelijkspartner uitkiezen op geld of uiterlijk is dom. Orley Farm heeft niet de diepgang van George Eliots Middlemarch en Trollope heeft evenmin de originaliteit en kracht van Dickens. Niettemin is dit een boek dat het nog steeds verdient om gelezen te worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten