Wijsgerige reis

Jan van Aken,

De dwaas van Palmyra (Nl 2014)

Roman, 160 pp.

We gaan op reis over de Middellandse Zee, door het Midden-Oosten en naar India – in de eerste eeuw na Christus. Filosofieleerling Damis van Nineve neemt per ongeluk de verkeerde boot naar Italië (het is mistig) en doet daarom veel langer over zijn reis dan gepland. Maar geen nood, dit is de antieke wereld, waarin tijd nog geen geld is, en de lange reis – met enkele onverwachte reisgenoten – geeft hem uitgebreid de gelegenheid om over zijn omzwervingen met een beroemde filosoof te vertellen.  Deze Apollonius van Tyana (die volgens de antieke geschriften echt heeft bestaan, lees hier meer)

(…) zou de grootste wijze zijn van het westen en oosten tezamen en bovendien een krachtig genezer en een verlichte ziel. Wie hem volgde, zou eeuwig leven en geen lijden kennen.

Dat klinkt nogal Jezusachtig, maar het christendom is op dit moment slechts een van vele marginale sektes en Apollonius ziet er weinig in. In het kader van een discussie over monotheïsme orakelt hij:

Overigens komt een echt eengodendom maar heel weinig voor, het is natuurlijk geen levensvatbare idee. Een farao uit Egypte probeerde het eens in te voeren, maar na zijn dood keerde het volk, altijd wars van nieuwlichterijen, weer terug naar de oude goden.

Apollonius heeft duidelijk geen profetische gaven! 

Bruisen in de jaren twintig

Kate Atkinson

Shrines of Gaiety (GB 2022)

Roman, 440 pp.

Nog niet in het Nederlands verkrijgbaar

'If Dickens had lived to write about the Jazz Age, he would have produced a novel much like Kate Atkinson’s “Shrines of Gaiety.”' volgens een enthousiaste recensent in The Washington Post  Dat vond ik zo’n mooie, treffende opening, dat ik het niet kon laten om hem te jatten. Atkinson heeft een uitbundige roman in de beste Victoriaanse traditie geschreven, met massa’s memorabele personages, sfeervolle ambiances, diverse verwikkelingen en dat alles verteld door een al-wetende auteur die moeiteloos en virtuoos van personage naar personage zoeft.  

Wie is een held en wat is een monster?

Natalie Haynes,

Stone Blind (GB 2023)

Roman, 384 pp.

Nederlandse titel: De blik van Medusa


In deze versie van het klassieke Griekse verhaal van Medusa wordt alles op zijn kop gezet. De held is een opschepperig dom pubertje, de goden een stelletje verveelde narcisten, terwijl de monsters humaan en liefdevol zijn. Het is maar net van welke kant je ze bekijkt en de kant van Natalie Haynes is duidelijk die van de monsters. De monsters, dat zijn hier drie zusters, de mythische Gorgonen. Ze hebben vleugels, slagtanden, levende slangen in plaats van haar en wonen in een geïsoleerde grot aan zee. De twee oudste zijn onsterfelijk, maar de jongste niet en wie haar aankijkt versteent ter plekke en is op slag dood. Dat is Medusa.

Cosy detective met afgehakte hoofden

Edmund Crispin,

The Glimpses of the Moon (GB 1977)

Deel 10 in een serie rond Gervase Fen

Roman, 384 pp.

Voor zover ik weet niet in het Nederlands vertaald

"Meanwhile, in Burraford, Routh’s head was making the first of its three posthumous appearances.” Ja, beste lezers, geloof het of niet, maar het hoofd van het moordslachtoffer in dit boek duikt maar liefst drie keer op in het landelijke dorpje waar dit speelt, om daarna meteen weer te verdwijnen. Horror? Nee, eerder een soort slapstick verwerkt in een verhaal dat alle kenmerken van een echte Engelse cosy detective heeft. Decor: een stel dorpjes in het lieflijke zuidwesten van Engeland (the west-country), compleet met pub, kerkje, landhuis, gepensioneerde majoor en dominee. Het amateurbrein: Gervase Fen, een Oxford don op sabbatical, die discreet even de moorden oplost, terwijl de politie er flink op los blundert. Maar Edmund Crispin geeft wel een geheel eigen draai aan de cosiness.

Paddenstoelen en piano's

An Yu,

Ghost Music (China 2023)

Roman, 240 pp.

Niet in het Nederlands vertaald

Het verhaal van Ghost Music begint er mee dat hoofdpersoon Song Yan, een jonge pianolerares uit Beijing, een pakket met paddestoelen krijgt bezorgd, en later nog meer. Ze zijn duidelijk niet voor haar bestemd, maar ze kan ze niet terugsturen, want er staat geen afzender op het pakket. Het gaat trouwens niet zo goed met Song Yan. Haar huwelijk stelt weinig meer voor en ze krijgt geen enkel contact met haar schoonmoeder, die sinds kort bij hen inwoont. Als ze dan ook nog ontdekt dat haar man en zijn moeder elk een traumatische gebeurtenis uit hun verleden voor haar verborgen hebben gehouden, knapt er iets in Song. Looking at the two of them, I felt unnecessary, as if I had been inserted into a painting that would’ve been better without me.

Van verwarring naar bevrijding naar financiële rampspoed

Elizabeth Jane Howard,

Confusion (GB 1993)

The Cazalet Chronicle deel 3

Roman, 512 pp.

Nederlandse titel: Verwarring

Het deel dat tijdens de Tweede Wereldoorlog speelt.

Elizabeth Jane Howard,

Casting Off (GB 1995)

The Cazalet Chronicle deel 4 

Roman, 498 pp.

Nederlandse titel: Bevrijding

Het deel dat pal na de Tweede Wereldoorlog speelt.

Elizabeth Jane Howard,

All Change (GB 2013)

The Cazalet Chronicle deel 5

Roman, 589 pp.

Nederlandse titel: Veranderingen

Het deel dat 10 jaar na de gebeurtenissen in het vorige deel speelt.

Mijn bespreking van deel 1 van deze familiekroniek (hier besproken) eindigde ik met de stelling, dat je “veel intenser en langer geniet van een doos exquise bonbons als je er zo nu en dan eentje tot je neemt in plaats van de hele doos in een keer leeg te schrokken. De Cazalet Chronicle is als een doos verrukkelijke bonbons, bitterzoet en exquise.” Het duurde dus even voordat ik mezelf het tweede deel gunde (hier besproken), dat trouwens net zo goed was als deel 1 - alleen maakte ik vervolgens de stomme fout om veel te lang wachten met deel 3: mijn arme seniorenbrein was veel van de voorgaande delen inmiddels helemaal kwijtgeraakt. Gelukkig ontdekte ik toen tot mijn verrassing dat ik ooit de tv-serie op dvd had gekocht en die bleek juist die eerste twee delen te bestrijken. Hoewel deze BBC-verfilming het nodige heeft weggelaten, was hij verder toch behoorlijk trouw aan de boeken en binnen de kortste keren zat ik er weer helemaal in en kon ik moeiteloos door met boek 3, waarna ik (mijn lesje geleerd) maar meteen ben doorgestoomd naar de delen 4 en 5.
 
Voor wie zich mijn stukjes over deel 1 en 2 niet meer kan herinneren (iedereen, mag ik aannemen) herhaal ik in de bespreking hieronder voor het gemak ook een aantal algemene observaties. Er gaat niks boven jatten uit eigen werk.

Heeft een heks wel een hart nodig?

Genevieve Gornichec

The Witch's Heart (VS 2021)

Roman, 368 pp.

Nederlandse titel: Het hart van de heks

Drie keer wordt ze verbrand en drie keer herrijst ze uit de as - alleen de derde keer is dat wel met achterlating van haar hart, dat ze uit haar lichaam hebben gesneden. Maar ze kan ook wel zonder hart. Echter, als een charmante vreemdeling zijn opwachting maakt in het eenzame woud waar ze zich teruggetrokken heeft, met haar hart in zijn handen, accepteert ze het dankbaar. De vreemdeling is Loki, bloedbroeder van Odin, de god die haar verbrand heeft, omdat ze steeds heeft geweigerd om hem deelgenoot te maken van een bijzondere gave die ze bezit en die ze eigenlijk liever niet gebruikt, want ze doodsbang voor wat ze dan zou kunnen ontdekken.

Henna en geheimen in Jaipur

Alka Joshi,

The Henna Artist (India 2020)
Roman, 370 pp.

Nederlandse titel: De henna-kunstenares

Deel 1 van de Jaipur-trilogie

Alka Joshi,

The Secret Keeper of Jaipur (India 2021)

Roman, 375 pp.

Nederlandse titel: De geheimen van Jaipur

Deel 2 van de Jaipur-trilogie

Er is iets waar ik volgens mij beter in ben dan andere mensen, en dat is virussen oplopen rond of tijdens de feestdagen - al sinds de vroege jaren tachtig ben ik daar een kei in. De afgelopen jaren werd het niks, vanwege de lockdowns die we hadden, maar dit jaar rond de jaarwisseling was het weer ouderwets raak: binnen een minuut twee streepjes op de zelftest. Yes! Mijn eerste coronabesmetting! En dat viel niet mee, ondanks de vaccinaties die ik altijd enthousiast ophaal. Ik had dagenlang koorts, zware verkoudheid, nare hoest, hevige gewrichtspijn en geen enkele eetlust. Mijn dagen bestonden uit op de bank hangen, klappertandend in bed liggen en (tijdens de betere momenten) wat lezen. Het juiste boek is in zulke tijden cruciaal. Het mag niet te veeleisend zijn, want dat kunnen de koortsige hersentjes niet aan, en het moet de zielige lezer bijna met geweld het verhaal inzuigen, zodat die eventjes helemaal vergeet dat ze zielig is.

En verdomd, ik had in één keer het perfecte boek te pakken. The Henna Artist is het eerste deel van een trilogie en zo meeslepend dat ik in één ruk ademloos ben doorgegaan met deel 2. Dat was net zo goed en ik stond al in de startblokken voor deel 3, toen ik er achter kwam dat dat pas eind maart verschijnt. Gelukkig was ik toen ik net weer begonnen met opknappen, zodat de teleurstelling niet al te keihard toesloeg.

Portret van een onbekend multicultureel eiland

Vinod Busjeet,
Silent Winds, Dry Seas (Mauritius 2021)
Roman, 288 pp.

Niet in het Nederlands vertaald

Ik vermoed dat er maar heel weinig lezers ooit op Mauritius zijn geweest en dat de meesten waarschijnlijk niet eens precies weten waar het ligt. Daarom eerst maar wat achtergrond. Mauritius is een eilandje in de Indische Oceaan, dat overal ver vandaan ligt, maar uiteindelijk nog het dichtst bij zuidelijk Afrika, om precies te zijn Madagascar. Eerst de Fransen en later de Engelsen hadden er lucratieve suikerplantages, die aanvankelijk bewerkt werden door slaven ontvoerd uit Afrika en na 1833, toen de slavernij werd afgeschaft, door straatarme contractarbeiders uit India. Vishnu Bhushan, de verteller van dit boek, is net als de schrijver een afstammeling van zulke contractarbeiders, die in het midden van de negentiende eeuw naar het eiland kwamen. De werkomstandigheden waren beroerd, maar waarschijnlijk was het leven in India nog beroerder, want na afloop van het contract bleven ze. Later kwamen er ook nog vrij veel Chinezen naar het eiland, waarmee de bevolkingssamenstelling verrassend veel op die van Suriname lijkt. 

Niet "wie" maar "waarom"

Femi Kayode,

Lightseekers (Nigeria 2021)

Roman, 432 pp.

(Nog?) niet in het Nederlands vertaald

In deze uitstekende Nigeriaanse misdaadroman gaat het er niet om om uit te vissen wie het heeft gedaan. Want wíe de drie studenten van de naburige universiteit heeft vermoord is maar al te duidelijk: het was een lynchende meute, vastgelegd op een aantal schokkende video’s, die breed zijn gedeeld op sociale media, zoals tegenwoordig gangbaar is. Als reden werd opgegeven dat de studenten spullen hadden gestolen, maar hoofdpersoon Dr. Philip Taiwo vindt het moeilijk te geloven dat een menigte zó opgehitst kan worden dat ze een drietal jongemannen alleen daarom executeren met brandende autobanden. De vader van één van hen, een rijke bankdirecteur, heeft geen vertrouwen in de plaatselijke politie en huurt daarom Philip in om uit te zoeken wat er werkelijk achter de moord op zijn zoon en zijn medestudenten zit.