Op bezoek in het Chinese dodenrijk

Yangsze Choo,

The Ghost Bride (Maleisië 2013)

Roman, 362 pp.

Helaas niet in het Nederlands vertaald

Vroeger was er een eigenaardige gewoonte in China: een spookhuwelijk, waarbij een of beide partners na hun dood in het huwelijk traden. Soms werd op die manier een jong gestorven vrouw alsnog aan de man gebracht, zodat de ouders niet achterbleven met de schande van een ongetrouwde dochter. Maar het kwam ook voor dat een levend meisje aan een dode man werd gekoppeld om zijn geest tot rust te brengen, of - in het geval van een oudste zoon - om jongere zonen (die officieel pas na de oudste mochten trouwen) vervolgens in staat te stellen een huwelijk te sluiten. 

Black Out

Mijn lichaam voelt alsof het door een mangel is gehaald. Bewegen gaat niet meer. Denken gaat niet meer.
 
Na een tijd (minuten, uren, dagen?) vermindert de greep van de mangel. In mijn hoofd begint er weer iets op gang te komen. Ruimte voor andere dingen, waarnemingen. Ik lig, realiseer ik me. Niet op een bed. Ergens op de grond. De grond voelt oneffen. Ik heb het koud. Ik ril.
Doe je ogen open.
Nee, nog niet.
Ik heb iets in mijn handen. Iets belangrijks. Iets dat ik niet mag loslaten. Hoe weet ik dat?
Doe je ogen open, zegt mijn hoofd weer.
Voorzichtig doe ik mijn ogen open. Het is halfdonker, om mij heen zie ik enorme, dreigende gestaltes. Ik knijp met bonkend hart snel mijn ogen weer dicht, om ze even later toch weer voorzichtig open te doen. Bomen, besef ik nu. Ik lig in een bos.
Mijn handen zijn stijf geklemd om een grote stok. Verbaasd kijk ik naar mijn handen. Waarom houden ze zo krampachtig een of andere stok vast? Aan het uiteinde zit zo te zien iets kleverigs met haren. Haren? Trillend laat ik één hand los en raak de kleverige stof aan. Ik kijk naar mijn vingers. Iets roodbruins. Ik ruik aan mijn vingers. Bloed? Bloed!
___________________________

Benieuwd hoe dit verder gaat? Dan kun je terecht in de bundel met spannende verhalen van uitgeverij LetterRijn getiteld Black Out, met daarin de winnaars van hun jaarlijkse schrijfwedstrijd. Tot begin 2020 had ik geen idee hoe moeilijk het is om een goed spannend verhaal te schrijven en ik ben dus apetrots dat ik dit jaar tot de winnaars behoor.

Heel erg dik maar nooit saai

James Clavell,

Shogun (VS 1975)

Roman, 1.182 pp.

Onder dezelfde titel in het Nederlands gepubliceerd

In het jaar 1600 waren Japan en Europa als vreemde planeten voor elkaar. Japan was vrijwel geheel afgesloten voor de buitenwereld, behalve voor een beperkt aantal Portugese handelaars die ze nodig hadden voor de handel met China. Zijde was namelijk een absolute must voor zomer-kimono's in het benauwd warme Japan en omdat de Chinezen niet meer met de Japanners wilden handeldrijven waren de Portugese kooplui onmisbaar. Oh, en dan was er ook nog een niet-onbelangrijke afvaardiging van de Jezuïetenorde. De Jezuïeten waren in Japan om zieltjes te winnen (met redelijk succes), maar fungeerden ook als tussenpersonen, omdat ze de taal spraken. In dit Japan lijdt een Nederlands schip met een Engelse stuurman schipbreuk en dat levert me toch een cultuurschok op. En dat niet alleen, deze Engelsman komt ook nog eens midden in een hevige binnenlandse machtsstrijd terecht.

Een ambitieus epos

Namwali Serpell,

The Old Drift (Zambia 2019)

Roman, 576 pp.

Nederlandse titel: De rook die dondert

Het is niet niks: debuteren met zo'n dikke ambitieuze roman en dan meteen door de recensenten de hemel in geprezen worden. "A dazzling debut," ronkt The New York Times. "Brilliant," roept The Washington Post. "Impressive," vindt The Guardian. Het won meerdere literaire prijzen. En Namwali Serpell kan inderdaad schrijven. Er zitten geweldige scènes in het boek die je niet gauw weer vergeet. Serpell is ook heel inventief, ze husselt met veel aplomb diverse genres door elkaar en haar boek zit vol energie en zelfs speelsheid.

En de ambitie spat ook al van de pagina's af: de roman gaat over niets minder dan de wordingsgeschiedenis van Zambia, verteld aan de hand van drie generaties van heel verschillende komaf, waarvan de levens van de drie kleinkinderen uiteindelijk samenkomen. Het begint rond de vorige eeuwwisseling, als Zambia nog een Britse kolonie is en het eindigt in de nabije toekomst. Het eerste hoofdstuk is puur historische roman, het laatste is onvervalste science fiction en tussendoor hebben we realisme afgewisseld met vleugjes magisch-realisme. Veelbelovend! Dit ging ik vast heel goed vinden.

Zware beproevingen

Juliet Marillier

Daughter of the Forest (Nieuw Zeeland 1998)

Roman, 672 pp.

Nederlandse titel: Dochter van het woud

Wat roept het woord 'sprookjesachtig' bij jou op? Hoogstwaarschijnlijk denk je meteen aan dingen als 'feeëriek' en 'toverachtig mooi', en bij de term 'sprookjeshuwelijk' zie je ongetwijfeld het toppunt van romantiek voor je. Maar van oorsprong zijn sprookjes helemaal niet zo romantisch. Het zijn eerder keiharde verhalen, waarin de hoofdpersoon vaak de vreselijkste beproevingen moet doorstaan. Wel lopen sprookjes - voor zover mij bekend - altijd goed af. Dit verhaal is losjes gebaseerd op het sprookje "De zes zwanen" en het is verre van feeëriek. Hoofdpersoon is de jonge Ierse Sorcha, die jarenlang de gruwelijkste beproevingen moet ondergaan om haar geliefde broers te redden, die door hun valse stiefmoeder in zwanen zijn veranderd. Ze moet zes hemden weven van een stekelplant die haar handen kapot maakt. Daarvoor moet ze eerst zelf de planten verzamelen en het garen spinnen. Al die tijd mag ze geen woord met iemand spreken. En alsof dat niet erg genoeg is, liggen er ook nog voortdurend gevaren op de loer in het bos waar ze naar toe is gevlucht voor haar stiefmoeder.

Wat er óók gebeurde in de jaren zestig

Chimamanda Ngozi Adichie

Half of a Yellow Sun (Nigeria 2006)

Roman, 352 pp. 


Ik wist allang dat Adichie een geweldige schrijver is. Haar eerste roman uit 2004, Purple Hibiscus (hier besproken), was goed en haar derde roman uit 2013, Americanah (hier besproken), was ontzettend goed. Waarom bleef ik dan toch zo lang aarzelen om haar tweede roman te lezen? Ik zal er maar eerlijk voor uitkomen: het is een vorm van lafheid. Voordat ik aan Half of a Yellow Sun begon wist ik alleen dat het ging over de burgeroorlog in Biafra in de jaren zestig ging en dat was voor mij voldoende. Ik was destijds nog maar een kind, maar de beelden van uitgemergelde kindjes met hongeroedeem en de dood in de ogen staan me nog steeds in zwartwit op het netvlies gebrand, en ik denk dat ze daar ook nooit meer af zullen komen.

Een groepje raven met eigen personeel

Christopher Skaife.

The Ravenmaster (GB 2018)

Memoires, 304 pp.
In het Nederlands verkrijgbaar als De ravenmeester


Christopher Skaife heeft een unieke baan in de meest letterlijke zin van het woord. Hij is verantwoordelijk voor het wel en wee van de raven in de Tower of London, en van die functie is er maar één in de hele wereld. Er bestaat een eeuwenoud verhaal dat, als de raven daar verdwijnen, ook de Tower van London zelf zal vergaan en het koninkrijk ineen zal storten. Aangezien het hier gaat om een bijna 1.000 jaar oud monument dat één van de grote toeristische trekpleisters van het land is, snap je wel dat het hier om een zeer belangrijke functie gaat. Het is echter typerend voor Skaife dat hij dit verhaal op nuchtere wijze ontkracht door uit te pluizen wanneer het voor het eerst opduikt, om er achter te komen dat het (zoals zoveel 'eeuwenoude' verhalen en tradities) een verzinsel is uit de negentiende eeuw en dat de aanwezigheid van de raven ook niet verder terug te voeren is dan die periode. Wel een mooi verzinsel, trouwens.

De boerendochter en de middeleeuwse kerk

Lars Mytting,

De zusterklokken (Noorwegen 2018)

Roman, 416 pp.

Oorspronkelijke titel: Søsterklokkene

Vertaald uit het Noors door Paula Stevens

Het zou zomaar een standaard Scandinavische streekroman kunnen zijn. Je weet wel: hartje Noorwegen in het jaar 1880, kou en duisternis, knoestige boeren, afgelegen boerderijen, met op één daarvan een trotse, onafhankelijke boerendochter (Astrid), die zowel door de nieuwe dominee wordt begeerd als door een jonge Duitse architect. Maar er is nog een vierde personage in deze driehoek, namelijk een middeleeuwse houten kerk met bijzondere klokken. En daarmee wordt het een heel ander verhaal. 

Hoe Shizo Kanakuri een Olympisch record neerzette

Franco Faggiani

Het jaar dat Shizo Kanakuri verdween (Italië 2019)

Roman, 256 pp.

Vertaald uit het Italiaans door Saskia Peterzon-Kotte

Deze roman gaat over een hardloper die 54 jaar 8 maanden 6 dagen 5 uur 32 minuten 20,3 seconden over de marathon deed. En dat is nog echt gebeurd ook.

Tegenwoordig schijnt het lopen van een marathon iets te zijn dat op een bucket list hoort. Je legt hem af met minimale training, net genoeg om hem uit te lopen zonder er dood bij neer te vallen, om hem vervolgens van je lijstje af te kunnen strepen. Jammer, want de afstand (ruim 42 kilometer) verdient respect en veel inzet, zoals ik uit eigen ervaring weet (PR 3:43:09 Amsterdam 2005, voor de kenners). Bij de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm was de marathon iets dat nog amper leefde en al helemaal niet in Japan, waar bijna niemand wat met hardlopen op had. Maar de jonge Shizo Kanakuri bezat enorm veel talent, werd opgemerkt door een judocoach en werd tot zijn eigen schrik door de keizer naar Stockholm afgevaardigd om daar de marathon te winnen en zo de eer van Japan hoog te houden. Veel meer dan afvaardigen deed het land trouwens niet. De atleten moesten zelf maar zien hoe ze in Stockholm kwamen en waar ze het geld vandaan haalden. Shizo deed er 17 dagen over om Stockholm te bereiken, onder andere met de Trans-Siberiē Express. Als de trein ergens wat langer stopte rende hij rondjes op het station om zijn conditie op peil te houden.

Het leven is scheikunde

Bonnie Garmus,

Lessons in chemistry (VS 2022)

Roman, 394 pp.

Nederlandse titel: Lessen in chemie

Wat een opsteker dat een zestigplusser met zo'n geweldig leuk boek debuteert. Ik wil niet zeggen dat er niks is aan te merken op Lessons in Chemistry, maar perfectie is maar saai en dat is dit boek allesbehalve. Het leuke is verder dat  Garmus meteen al in dit debuut een eigen stijl heeft en op originele en humoristische manier seksisme aan de kaak stelt en op weergaloze wijze het serieuze mengt met het lichtvoetige. Daarbij gebruikt ze larger than life personages en speelt ze zelfs stiekem een beetje met sprookjeselementen - en verrassend genoeg maakt ze daarmee het razend makende seksisme dat de hoofdpersoon aan den lijve ondervindt nóg razendmakender. Waarmee ik wil zeggen dat de manier waarop ze haar verhaal vertelt dus uitstekend werkt.