Liefde tot in de eeuwigheid

Andrew Davidson,
The Gargoyle (Canada 2008)
Roman, 499 pp.
Nederlandse titel: De waterspuwer


Laten we eerlijk wezen: dit boek is duidelijk geschreven voor de bestsellermarkt. De mannelijke hoofdpersoon is een porno-acteur en dat zullen we weten ook; de vrouwelijke hoofdpersoon is een excentrieke kunstenares met een fantastisch lichaam, die om de haverklap uit de kleren gaat; en de beschrijvingen van een gruwelijke auto-ongeluk en van een martelscêne zijn zo gedetailleerd en met zoveel gusto beschreven, dat je je niet aan de indruk kunt onttrekken dat sensatie hier het doel is. En inderdaad, het boek is een enorme internationale bestseller. Opzet volledig geslaagd dus.

Is het ook een goed boek? Als je definitie van een "goed boek" is: "een verhaal dat leest als een trein, met Spanning & Romantiek en waarbij je geen moment zelf hoeft na te denken", ja, in dat geval is dit een goed boek. De hoofdpersoon is, zoals ik al zei, een platte porno-ster die met zijn neus vol cocaïne uit de bocht is gevlogen en in zijn auto zo gruwelijk is verbrand dat hij meer heeft verloren dan alleen een paar tenen en vingers (hier ben ik aanzienlijker subtieler dan het boek). In het ziekenhuis krijgt hij bezoek van een aantrekkelijke patiënte van de afdeling Psychiatrie, die beweert dat hij en zij in het middeleeuwse Duitsland geliefden waren en die teleurgesteld is dat hij zich niks meer van hun allesverzengende liefde herinnert. De man gelooft haar niet echt, maar staat haar wel toe om hem als een soort Sheherazade met verhalen te verleiden om weer te willen leven - op dezelfde wijze als de schrijver de lezer tracht te verleiden met zijn verhalen.

Werkt dat, werd deze lezer verleid? Tot op zekere hoogte wel. Ondanks de zeer matige schrijfstijl en de psychologie van de kouwe grond weet Davidson de aandacht prima vast te houden en het gegeven is origineel. Er zijn mooie verhalen in verhalen, die in verschillende landen en tijdperken spelen en allemaal hebben ze als thema dat liefde alles overwint en voortduurt tot in de eeuwigheid. Echt prachtig, al die passie en al die opofferingsgezindheid.

Maar wat blijft er eigenlijk hangen als je het boek uit hebt? Bedroevend weinig.
Je hoeft niet na te denken over de (volstrekt voorspelbare) boodschap, want die wordt luid en duidelijk uitgespeld.

I was born beautiful and lived beautiful for thirty-plus years, and during all that time I never once allowed my soul to know love. My unblemished skin was numb armor used to attract women with its shininess, while repelling any true emotion and protecting the wearer. [...]
Now my armor had melted away and been replaced with a raw wound. The line of beauty that I had used to separate myself from people was gone, replaced by a new barrier - ugliness - that kept people away from me, whether I liked it or not. One might expect the result to be the same, but that was not entirely true. While I was now surrounded by far fewer people than before, they were far better people. (p. 399-400)

Dante's Inferno speelt een grote rol in het boek, maar op zo'n manier dat ook hier voor de lezer weinig te raden overblijft. Na afloop zit je niet geïntrigeerd te peinzen over interessante verwijzingen en kruisverbanden, want alles is er duimendik bovenop gesmeerd: de verhaalparallellen, de reddende kracht van het Boek, het kan niemand ontgaan. Davidson heeft kennelijk geen al te hoge dunk van zijn publiek.

Niet echt een boek voor mij dus, terwijl ik er zo graag van had willen genieten. Maar lezers die zich gemakkelijker laten meeslepen door een romantisch verhaal en die subtiliteit en diepgang niet altijd nodig vinden, zal ik deze roman zeker niet afraden.