Niet eens griezelig

Susan Hill,
The Man in the Picture: A Ghost Story (GB 2007)
Roman, 160 pp.
Nederlandse titel: Het Venetiaanse masker


Het meest positieve dat ik over dit boek kan zeggen is dat het dun is en vlot wegleest. Het pretendeert een griezelverhaal te zijn, net als Susan Hills veel betere The Woman in Black, maar in tegenstelling tot dat boek wist dit verhaal geen greintje kippenvel bij mij op te wekken. Terwijl ik toch echt serieus mijn best heb gedaan. Ik heb het steeds gelezen als het buiten al donker was, terwijl de herfstwind rond het huis gierde, de regen onheilspellend tegen het zolderraam tikte en de cv aan het ronken was. Maar nee hoor, geen moment lekker gegriezeld.

The Man in the Picture is een standaard genre-verhaal. Dat wil zeggen, dat het geheel voldoet aan de stereotypen van zijn genre (the ghost story), hetgeen voor de meeste lezers aangenaam voorspelbaar is, maar voor mij teleurstellend afgezaagd. Het speelt niet met het genre, het doet niks origineels, het is nergens verrassend. Maar het ergste is dat het zo knullig is opgebouwd, met een raamvertelling in een raamvertelling (wat één teveel is in zo'n kort werkje) en het meest afgeraffelde einde dat ik in lange tijd ben tegen gekomen.

Waarschuwing: wie zich niet af laat schrikken door het feit dat ik dit een erg teleurstellend boek vond en het toch nog wil lezen, moet nu gauw de ogen dicht doen, want ik ga bij wijze van hele grote uitzondering, kwistig met plotverklappers strooien.

Het verhaal begint helemaal niet onaardig. Een hoogbejaarde Cambridge professor met een schilderij uit het achttiende-eeuwse Venetië, wil op een ijskoude winteravond vóór zijn dood het geheim van dit schilderij delen met een vroegere student (de ik-persoon). Het schilderij blijkt ooit  eigendom geweest te zijn van een nóg hoogbejaardere gravin in een afgelegen landhuis en het blijkt in staat om mensen te laten verdwijnen, die dan de volgende dag, met de verf nog vers en met een blik vol doodsangst, in het schilderij opduiken om er nooit meer uit te ontsnappen. Nou ja, vooruit, in The Picture of Dorian Gray van Oscar Wilde is ook sprake van een interactief schilderij, dus wie weet doet Hill daar hier ook nog iets interessants mee. Helaas begint ze het boek al een beetje te verpesten door de ex-verloofde van de vroeggestorven man van de gravin uit wraak te laten trouwen met diens minstens twintig jaar jongere zoon (allemaal veel te snel verteld en daardoor weinig overtuigend), maar ik ben nog steeds bereid om Hill het voordeel van de twijfel te gunnen.

De ik-persoon ziet die avond op weg naar zijn logeeradres op de campus een sinistere man voor een raam in een kamer die bij nader onderzoek leeg blijkt te zijn en begint zich behoorlijk ongemakkelijk te voelen. De sinistere man heeft verder geen echte functie in het verhaal, behalve om de verteller- en de ontvankelijke lezertjes - de stuipen op het lijf te jagen. Vlak nadat de professor het geheim van het schilderij onthuld heeft, wordt hij dood op zijn kamer gevonden met het schilderij naast hem op de grond - hoe kan het ook anders. Ik heb tot zover nog geen moment kippenvel gehad, maar wie weet komt dat nog in het laatste stukje. Als aarts-optimist blijf ik hopen.

Helaas. Op dit punt aangekomen krijgt Hill plotseling grote haast. Je zou bijna denken dat ze snel geld nodig had (wasmachine kapot? nieuwe cv-ketel?), want de rest van het verhaal wordt er in enorm tempo doorgejast. Er komt ineens een verloofde uit de lucht vallen die in een oogwenk met de verteller trouwt en snel met hem op huwelijksreis naar Venetië gaat, alwaar het boek een wel zeer voorspelbare wending neemt, terwijl tegelijkertijd de motivatie achter het hele verhaal volstrekt schimmig en ongeloofwaardig blijft. Uit interviews blijkt dat Hill vooral erg trots was op de zogenaamd verrassende laatste zin van het boek, maar voor mij was dat er één die ik al zo overduidelijk had aan zien komen dat ik bijna mijn e-reader door de kamer had gesmeten om zoveel gemakzucht en zoveel onderschatting van de intelligentie van de lezer.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!