Vogels en heuvels

Neil Ansell,
Deep Country: Five Years in the Welsh Hills (GB 2011)
Mémoires, 236 pp.
Niet beschikbaar in het Nederlands


Toen ik nog in de volle, drukke, jachtige Randstad woonde, dagdroomde ik hier van: een huisje in de natuur, aan een pad dat verder nergens heen gaat, omringd door vogels en wilde dieren. Wat niet in mijn dagdromen voorkwam, was dat ik zelf het hout voor mijn vuur moest hakken en het water uit een put verderop moest halen. Daar was het tenslotte een dagdroom voor. Freelance journalist Neil Ansell was een stuk flinker dan ik en voegde de daad bij het woord, inclusief houtjes hakken en met water zeulen. Hij kreeg de kans om voor 100 pond per jaar een oud huisje in Midden-Wales te huren en die lage huur was  niet voor niks. Er was geen gas, geen stromend water en geen elektra; de brievenbus was 20 minuten lopen en het dichtstbijzijnde dorp met winkels was ruim een uur wandelen door de rimboe. Er was een pad waar 's zomers auto's over konden, maar daar maakten alleen bezoekers gebruik van. Mobiele telefoons bestonden nog niet, of amper.

Ansell was destijds dertig, had de halve wereld afgereisd en liet een hypersociaal leven in Londen achter. In zijn nieuwe domein in Wales was de dichtstbijzijnde buur de boer die het veld vlakbij bewerkte. Het dak van zijn onderkomen lekte en op de zolder woonde een kolonie vleermuizen. De tuin was een wildernis, maar daar moesten groentes en aardappels in, om niet volledig afhankelijk te zijn van de winkel in het dorp verderop. In het weekeinde en in de zomer kwamen er zo nu en dan vrienden langs, zodat van een kluizenaarsbestaan nu ook weer niet direct sprake was, maar toen hij in de winter zes weken insneeuwde, zag hij zes weken lang geen andere mensen. En had daar geen moeite mee, want zoals hij zelf zegt: "Solitude embraced is the opposite of loneliness."

Iemand die vijf jaar lang zo op zichzelf teruggeworpen wordt, moet wel bijna overweldigd worden door de drang om zich over te geven aan navelstaren:

Imagine being given the opportunity to take time out of your life, for five whole years. Free of social obligations, free of work commitments. Think how well you would get to know yourself, all that time to consider your past and the choices you had made, to focus on your personal development, to know yourself through and through, to work out your goals in life, your true ambitions. 

Maar dan komt er een onverwachte en boeiende wending.

None of this happened, not to me. Perhaps for someone else it would have been different. Any insight I have gained has been the result of later reflection. Solitude did not breed introspection, quite the reverse. My days were spent outside, immersed in nature, watching. 

Daar gaat dit boek over: days spent outside, immersed in nature, watching. En daar schrijft Ansell over, in proza dat de helderheid heeft van een mooie frisse lenteochtend. Hij is vooral gefascineerd door de vogelwereld en weet daar werkelijk alles van. Hij observeert de vogeltjes bij de voerplaats in zijn tuin, maar heeft met name een geweldig oog voor de roofvogels die hier in groten getale zitten. Na een paar jaar kent hij hun gewoontes en gaat hij ze zien als individuën met een eigen geschiedenis. Hij weet precies waar welk vogelpaar nestelt, wanneer ze wegtrekken en bijna tot op de dag wanneer ze na de winter weer terugkomen. Hij heeft oog voor bijzondere dingen, zoals kraaien die een nest van schapenbotjes bouwen in een kaal ravijn. De manier waarop hij daarover vertelt, is bijna ontroerend, net als deze ontmoeting met een zwaluw:

On an unexpectedly warm spring day I threw open the doors to air the place. A swallow flew in through the open front door, circled me three times where I stood in the centre of the living room, then exited through the back door as suddenly as it had arrived. For a moment inside became outside, my cottage became a part of the landscape, not a self-contained unit that separated me from the natural world beyond its windows.

Er zijn ook ontmoetingen met dassen, hazen, wezels en andere zoogdieren, maar de vogels stelen de show. Liefde voor de natuur en voor vogels zijn dan ook een absolute voorwaarde om van dit boek te genieten. Ik heb het zelf gelezen met het Engelse woordenboek binnen handbereik (want wie weet er nou uit het hoofd dat een hobby een boomvalk is?) en Petersons Vogelgids in de aanslag. Het was fantastisch rustgevend om te lezen over iemand wiens ego op bijna boeddhistische wijze helemaal verdwijnt en als vanzelf opgaat in iets groters - en om daarbij niet mijn eigen brandhout te hoeven hakken. Ik weet nu al dat dit één van mijn mooiste boeken van 2013 gaat worden.

De trailer bij het boek.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!