Sense and Sensibility in New York met een twist

Cathleen Schine,
The Three Weissmanns of Westport (VS 2010)
Roman, 299 pp.
Niet in het Nederlands verkrijgbaar



Ik ben dol op champagne. Maar een witte bubbelwijn uit een ander deel van Frankrijk die voor de helft van de prijs in het schap staat, kan soms ook verrassend lekker smaken. Zo is het met deze roman, waarvan de plot op originele wijze is ontleend aan Sense and Sensibility van Jane Austen. Het is uiteraard niet the real thing, maar het sprankelt er niet minder om en het heeft een hele prettige afdronk.

Cathleen Schine heeft het verhaal verplaatst naar hedendaags Manhattan, en maakt van haar hoofdpersonen een bejaarde Joodse vrouw met twee dochters van rond de 50 uit een eerder huwelijk. Betty Weissmann wordt na 48 jaar huwelijk door haar welgestelde tweede echtgenoot niet alleen  ingeruild voor een jongere editie, maar wordt ook nog eens uit haar prachtappartement met uitzicht op Central Park gezet.

De vlinderachtige jongste dochter Miranda zit het evenmin mee. Enkele van de bestselling mémoires-schrijvers die zij als literair agent vertegenwoordigt, blijken hun zielige verledens van drugs en misbruik volledig uit hun duim gezogen te hebben en Miranda wordt voor het oog van de natie op de bank bij Oprah genadeloos te kijk gezet. Weg bloeiend bedrijf, weg huis. Godzijdank is er neef Lou, die ooit als kind net op tijd de Holocaust ontvluchtte, zijn familie in Oostenrijk nooit meer terugzag, in de VS fortuin maakte en dat fortuin met zoveel mogelijk leden van zijn nieuwe familie wil delen. Lou heeft een huisje vlak aan het strand in Westport, op treinafstand van New York, en Betty en Miranda zijn meer dan welkom om daar in te trekken en te blijven zo lang als ze willen.

En dan is er nog de oudste dochter Annie, een gescheiden bibliothecaresse met twee volwassen zonen, die in tegenstelling tot Miranda en Betty overloopt van verantwoordelijkheidsgevoel en gezond verstand. Met zijn drieën verhuizen ze naar Westport en proberen ze er het beste van te maken. De kenners van Sense and Sensibility weten nu dat Miranda verliefd gaat worden op een uiterst flitsende maar foute jongeman en dat Annie haar hart gaat schenken aan een degelijk type dat helaas bij nader inzien niet beschikbaar lijkt én de broer is van het secreet waar Betty voor gedumpt is.

Veel van de lol zat 'em voor mij in het volgen wat Schine met de oorspronkelijke plot doet (het uitje naar Bath wordt bijvoorbeeld een tripje naar het Californische Palm Springs), maar ook voor lezers die noch het boek noch de filmversie van S&S kennen, is dit een uiterst genietbare sociale satire, met observaties zoals deze over de geneugten van New York, die de vrouwen in Westport moeten ontberen: "There were always new restaurants in New York about which to read, at which to make reservations a month in advance, in which eventually to overeat and overspend."

Maar de lezer of kijker van Sense and Sensibility die nu denkt te weten hoe het verhaal af zal lopen, staat een verrassing te wachten. Want Schine heeft een heel ander lot voor de drie vrouwen in petto dan Jane Austen had voor Marianne en Elinor en hun moeder. Ook het gegeven dat het hier gaat om vrouwen van middelbare leeftijd en ouder maakt dit eigenlijk al een ander soort verhaal. Betty is geen weduwe maar een afgedankte vrouw van in de 70 die haar leven heeft gewijd aan man en kinderen en nu na een scheiding zonder eigen bestaansmiddelen zit. Miranda is bijna vijftig, is altijd van relatie naar relatie gevlinderd en beseft nu het te laat is dat ze graag een kind had gewild. De zelfstandige Annie is al dik in de vijftig en zou nog zo graag eens een manspersoon hebben om op te leunen.

En zoals ik al zei, gaat Schine aan het eind haar eigen weg, met een verrassend moderne ontknoping, waarin zowel ware liefde, desillusie en verdriet een rol spelen, en die je desondanks met de nodige voldoening achter laat. Het is die onvoorspelbaarheid, tesamen met het juist wel voorspelbare stramien dat Schine zichzelf heeft opgelegd, én het feit dat de wederwaardigheden van de drie Weissmanns op zichzelf al voldoende de moeite waard zijn om over te lezen, dat dit voor mij zo'n geslaagde en aangename roman maakte.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!