Maskers en harten

Carolyn Parkhurst,
The Dogs of Babel (VS 2003)
Roman, 288 pp.
Britse titel: Lorelei's Secret
Nederlandse titel: De honden van Babel



Paul Iverson komt op een dag thuis van werk en doet een schokkende ontdekking: zijn geliefde jonge echtgenote Lexy heeft een vreselijk smak uit de hoge appelboom in de tuin gemaakt. Of is ze gesprongen? Hij kan het haar niet meer vragen, want Lexy heeft het niet overleefd. De enige getuige is Lorelei. Maar Lorelei is een hond en zegt niks. Dus zit er maar één ding op: Paul is namelijk taalwetenschapper en gaat proberen of hij Lorelei kan leren praten. Paul, die een tikje contactgestoord is, heeft op die manier meteen een mooi onderzoeksproject om hem van zijn verdriet af te leiden, en om vooral niet na te hoeven denken over de vraag van de politie: 'Was uw vrouw wellicht depressief?' ('Nee, nee.' 'Goed, dan beschouwen we het als een ongeval.') Wel zijn er twee feiten waar zelfs hij niet om heen kan: dat ze vlak voor haar dood hun beider boeken in een heel andere volgorde heeft gezet en dat ze vóór de val nog een biefstuk heeft gebakken en dat Lorelei die heeft verorberd.

Lorelei is dus duidelijk de sleutel. De literatuur over pratende honden lijkt aanvankelijk bemoedigend, alhoewel het wetenschappelijk gehalte ervan wel erg dubieus is, zoals bijvoorbeeld blijkt uit dit hilarische verhaal dat mij hardop deed lachen in de trein:

Vasil, the eighteenth-century Hungarian who, influenced by a philosopher named Geoffrey Longwell, who believed that dogs were the lost tribe of Israel, performed a series of experiments on a litter of vizsla puppies. Vasil took as his inspiration the biblical story of the Garden of Eden; though the Bible is unclear as to whether there were dogs in Eden, Vasil concluded that God would certainly not have omitted such a fine species of animal. [...] To recapture this language, Vasil placed each puppy in a walled-off garden, each one separate from its brothers and sisters, and attempted to re-create the conditions of Eden. He provided them with plentiful food and water, and he massaged their throats daily to encourage speech. He met with varied success. One puppy never spoke at all, one made sounds that resembled a mumbled French (although later researchers found it to be an Alsatian creole), and one learned only the Hungarian word for roast beef.

Het kan niet missen: Paul ziet door zijn floers van tranen slechts wat hij wil zien en dat geldt niet alleen voor het wetenschappelijke gehalte van zijn pogingen om de hond te leren praten. Ook zijn visie op het leven van Lexy blijkt rooskleuriger te zijn dan de werkelijkheid, zoals we geleidelijk aan beginnen te beseffen.

Door Pauls herinneringen aan haar en door wat ze hem heeft nagelaten, komt Lexy ook voor ons als lezers langzaam tot leven. In tegenstelling tot de geremde Paul was zij speels en creatief, een kunstenaar die prachtige maskers maakte, en die Pauls leven na zijn echtscheiding kleur en vreugde gaf. "Do you see, then," vraagt hij na een tijdje aan de lezer, "the way that my Lexy liked to make a game of the things of this life? That she carried within her a fine sense of play that colored everything she did? Is it any wonder that I look around at everything she left behind and wonder if she may be playing with me still?"

Maar Lexy was ook geobsedeerd door de dood en door zelfmoord en leed aan depressies. De symboliek van die maskers ligt er daarmee nogal duidelijk bovenop, maar vreemd genoeg stoort dat niet, want Parkhurst heeft een manier van schrijven en vertellen waardoor ze er mee weg komt. Lexy schrijft zelf, in het schrift waarin ze al haar dromen noteert, vlak voor haar dood:

“I dreamed they cut me open and found I had two hearts. The second one was small, and it was a different color. It was hidden underneath the main heart, so they didn’t see it at first. I was very surprised when they told me about it, but the doctor said it was completely normal. He said that most people have two hearts, we just never know it.”
I’m intrigued by this one, and not only because it’s the last. It’s true, isn’t it, that each of us has two hearts? The secret heart, curled behind like a fist, living gnarled and shrunken beneath the plain, open one we use every day.

Pauls zoektocht in dit boek is in feite een zoektocht naar het geheime hart van Lexy, en naar een manier om onder ogen te zien wat hij daar aan treft als hij het eenmaal heeft gevonden.

Deze mooie, bitterzoete roman is niet in de eerste plaats een mysterie of zelfs een verhaal over rouwverwerking, maar een originele liefdesgeschiedenis die met een heel eigen charme wordt verteld. Er is wel hier en daar wat op het boek aan te merken. Zo is er is bijvoorbeeld een tamelijk bezopen subplot over een geheim genootschap van mannen die ook proberen honden te laten praten, en soms scheert het boek langs het randje van de sentimentaliteit. Maar het gevoel dat The Dogs of Babel achterlaat is dat van een warm en heel bijzonder verhaal.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen! Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Plaats dan s.v.p. een link bij de reacties.