Omhoog of ver weg

Paolo Cognetti,
De acht bergen (Italië 2016)
Roman, 190 pp.
Oorspronkelijke titel: Le otto montagne
Vertaald uit het Italiaans door Yond Boeke en Patty Krone


Ik ben een kind van het vlakke land, van weilanden met sloten, van enorme wolkenluchten, van de westenwind en van een strakke horizon die hooguit door een zadeldaktorentje doorsneden wordt. Dat platte landschap heeft mij gevormd, het zit voor altijd in mij en het is waar ik thuis hoor. Maar toch. Toch ben ik ooit als een blok gevallen voor het hooggebergte: de bergen van vele duizenden meters, waar je hoogteziekte kunt krijgen en waar een andere wereld begint, met andere begroeiïng, andere lucht, een ander perspectief. De drukte is er ver weg en de hemel een stukje dichterbij. Over de lokroep van het hooggebergte gaat deze prachtige en van begin tot eind boeiende roman.

Ze geven en ze nemen
De liefde voor de bergen is wat alle vier de hoofdpersonen van dit boek verbindt. De ouders van Pietro leerden er elkaar kennen en keren er in de weekenden en de vakanties zoveel mogelijk naar terug. Pietro houdt aan die tripjes een levenslange fascinatie voor de bergen  over, die hem later ook naar de Himalaya zal voeren. En Bruno, die er zijn hele leven woont en op zijn elfde Pietro's vriendje wordt, zal zich er nooit van los kunnen maken. Hij is onderdeel van de bergen, hij behoort hen toe. Zij schenken hem indirect een vrouw en kind, maar later zullen ze ook de oorzaak zijn van het einde van de liefde; net zoals de verschillende verhouding van Pietro en zijn vader tot de bergen hen uiteindelijk uit elkaar drijft; en net zoals de bergen de dood betekenen voor een geliefd familielid. Maar de bergen zijn niet goed of slecht, ze zijn alleen maar, net als de natuur in het algemeen, en ze betekenen voor iedereen iets anders.

Eenvoud en complexiteit
De acht bergen doet eenvoudig aan, met een chronologische volgorde en één verteller (Pietro), en met een lyriek die alleen onder de oppervlakte zichtbaar is. Dat wil niet zeggen dat het een simpel verhaaltje is, zelfs al is er weinig plot. Soms is eenvoud immers ook het kenmerk van het ware. Door of misschien juist ondanks zijn ingehouden vertelstijl weet Cognetti een emotionele betrokkenheid bij de lezer te smeden die het boek boven het verhaal uit tilt. Door de ingetogenheid waarmee hij schrijft, voelt de manier waarop Cognetti de complexe verhoudingen tussen de personages schildert (de liefde, de aantrekkingskracht, de onmogelijkheden) authentiek en integer, zonder sentimenteel effectbejag.

Demonen
En altijd zijn er de bergen: toevluchtsoord voor de gestreste stedeling, uitdaging voor degene die demonen heeft te overwinnen, en niet langer geschikt om er een bestaan op te bouwen, want zij zijn niet zo eeuwig en onveranderlijk als ze lijken. In het dorp waar Pietro en zijn ouders een vakantiehuisje hebben, zijn nog maar een paar handjesvol bewoners over, waaronder Bruno. Tegen het eind komt Pietro in de Himalaya een Nepalees tegen die hem de legende van de acht bergen vertelt, een legende waarin uiteindelijk de vraag wordt gesteld wie meer van de wereld heeft meegekregen: hij die ver heeft gereisd of hij die alleen die ene berg door en door kent. Heeft Pietro de juiste keuze gemaakt of Bruno? Heeft Bruno kansen laten liggen of juist het geheim van het leven ontdekt?
________________________

Ik werd op het spoor van deze roman gezet door de wervende besprekingen van Bettina en Jacqueline. Lees hier en hier wat zij van De acht bergen vonden.

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen. Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Dan zou het fijn zijn als je een link bij de reacties plaatst.