Turkije: puntmutsen en grotkerken

Mijn allereerste wandelreis bracht mij naar Cappadocië, een streek in het midden van Turkije, ver weg van strand en zee. Het gebied heeft een hoop te bieden: een rijke, vaak bizarre natuur (puntmutsachtige rotspartijen), een lange, boeiende historie (grotkerken, onderaardse steden) en ongelooflijk aardige mensen. Niet helemáál verwonderlijk dus dat we, ondanks de grote afstand van de kust, niet direct de enige toeristen waren.

Reisgegevens Periode: mei-juni 1993 Soort reis: georganiseerde wandelreis Organisatie: Sindbad Accommodatie: pensions Bezocht: Ihlara Vallei, Selime, Derinkuyu, Cemil Köy, Soganli Vallei, Shahineffendi, Tashkinpasha, Damsa Meer, Mustafapasha, Ürgüp, Erciyes Dag, Avanos, Uchisar, Göreme, Ibrahimpasha, Ortahisar Weer: warm en droog

Boven: het landschap rond het dorp Uchisar,
met zijn wonderlijke rotsformaties in puddingkleuren en -vormen

Interieur van één van de vele grotkerken
in de Ihlara Vallei met schilderingen
uit de vroeg-christelijke tijd

Graffiti in de kerk

Toch is Cappadocië niet verpest door hordes in bussen en met videocamera's (althans in 1993 niet). Het meest kwam je elkaar nog tegen in de tientallen kerken die in de vroegchristelijke tijd, vóór de komst van de Turken, in de rotsen zijn uitgehouwen en vaak met prachtige kleuren zijn beschilderd, zoals je op de foto hiernaast kunt zien.

Wees trouwens niet verbaasd als je tussen de vroegmiddeleeuwse schilderingen ook graffiti aantreft van - aan de namen en data te zien - negentiende-eeuwse Griekse hangjongeren.

Wonen in een grot

Als je geen zin hebt in cultuur en geschiedenis kom je in de Ihlara Vallei, waar deze kerkjes liggen, ook met gemak aan je trekken. Hoewel het land economische gezien arm is, is de rijkdom aan natuurschoon groot. De Ihlara Vallei is een prachtig groene, idyllische kloof met een klaterend riviertje en zo nu een dan een dorpje. Niet alleen kerken werden er uit de rotsen gehakt, ook woningen. De meeste van deze grothuizen zijn inmiddels verlaten, maar er zijn nog steeds verschillende bewoond. Ik ben op bezoek geweest bij een mevrouw die zo'n grot woonde. Binnen was alles keurig vierkant uitgehouwen, compleet met "ingebouwde" kastjes en ramen - helemaal niet wat je je bij het woord "grotwoning" voorstelt - en het was er heerlijk koel. Het enige nadeel was, dat de bovenste verdieping was ingestort en dus niet meer gebruikt kon worden.

Verreweg de meeste mensen wonen uiteraard in een normale
woning, zoals dit mooie oude huis in Mustafapaşa

Bizar landschap

Het landschap van Cappadocië kun je gerust bizar noemen. Op de foto hieronder kun je wel zien waarom. Zeer lang geleden vond in dit gebied een enorme natuurramp plaats: de vulkaan Erciyes Dag barstte uit op grootse wijze en bedekte een enorm gebied met gloeiende lava en puin en as uit het binnenste van de aarde. Daarna deed de erosie zijn werk en voilà: grotten en puntmutsen.

 Het dorp Selime, met 'puntmutsen' die op geheel natuurlijke wijze zijn ontstaan.

Het landschap tussen Mustafapaşa en Ürgüp: heuvels in zachte
puddingkleuren en -vormen, omgeven door uitbundig bloeiende velden.

De vulkaan op

De vulkaan Erciyes Dag staat er tegenwoordig relatief vriendelijk bij als de besneeuwde bergtop die overal over het landschap waakt. Hij is zelfs vrij gemakkelijk te beklimmen. Toen wij er waren, stonden aan de voet van de berg tenten van de halfnomadische herders, die 's zomers hun kuddes in dit gebied laten grazen en 's winters in het dichtstbijzijnde stadje wonen.
Nogal genant was dat wij op dure bergschoenen en dito professionele uitrusting moeizaam omhoog klauterden (en nog moeizamer afdaalden - dit was namelijk mijn allereerste echte berg), terwijl het jongetje uit één van de tenten lichtvoetig naar boven huppelde op plastic sandaaltjes. Zelfs de puberdochters van onze Turkse gids liepen fluitend naar boven, ongeveer zoals wij een wandelingetje over de Veluwe maken.

Nomadenvrouwen aan
de voet van de Erciyes Dag,

Schoolmeisjes in Avanos die
graag op de foto wilden.