Een veelbewogen leven in de 12de eeuw

Alison Weir, Eleanor of Aquitaine: By the Wrath of God, Queen of England (GB 1999)
Geschiedenis, 355 pp.


Lelijke titel ("by the wrath of God", jasses), maar fascinerend onderwerp: Eleanora van Aquitanië (1122-1204), die op haar 16de de rijkste erfdochter van Europa was (haar vader bezat half Frankrijk), echtgenote werd van 2 koningen (eerst de Franse, toen de Engelse) en moeder van 2 andere koningen (Richard Leeuwenhart en Jan Zonderland). Ze was verwend, ambitieus, eigenzinnig, intelligent en beeldschoon en werd bezongen door vele troubadours.

Er is weinig interessant historisch materiaal over Eleanora zelf (ze was 'maar' een vrouw), zodat veel van dit boek eerder gaat over haar echtgenoten, haar zoons en de tijd waarin ze leefde. Maar wat een boeiende tijd: de kruistochten, de eerste gotische kathedralen, de opkomende universiteiten. Ook een gewelddadige tijd. Haar tweede man Hendrik II van Engeland was constant bezig om opstandige baronnen in de pan te hakken en Eleanora werd belaagd door adellijke ontvoerders die op haar land uit waren. Aristocraten waren in de eerste plaats vechtjassen, ondanks de grote macht van de kerk. Eén van de boeiendste delen van het boek is trouwens Hendriks conflict met de door hemzelf benoemde aartssbischop van Canterbury, Thomas Becket, culminerend in een gruwelijke moord die heel Europa schokte.

Eleanora en Henrik groeiden later uit elkaar. Toen Hendrik ontdekte dat zij met hun opvliegende zonen tegen hem samenspande, werd ze opgesloten in wisselende kastelen. Soms lijkt het leven van deze mensen wel een soap: Eleanora had vóór haar huwelijk met Hendrik een affaire met zijn vader en Hendrik begon, na de breuk met Eleanora, een relatie met de 17-jarige verloofde van zijn zoon. Na Hendriks dood trad Eleanora, nu 67, op als capabel en energiek regent in de naam van haar zoon Richard, die zelden in Engeland was. Tot haar 80ste reisde ze stad en land af voor de publieke zaak. Haar laatste jaren sleet ze in een Frans klooster.

De schrijfstijl van Alison Weir is tamelijk zakelijk. Ze probeert haar boek niet op een popie historische roman te doen lijken en ze geeft duidelijk aan in hoeverre wat ze schrijft door contemporaine bronnen wordt ondersteund. Ik houd daar wel van in een biografie.