Stilte als wapen

A.S.A. Harrison,
The Silent Wife (Canada 2013)
Roman, 326 pp.
(Nog?) niet in het Nederlands vertaald


Dit boek werd vorig jaar in de markt gezet als 'de nieuwe Gone Girl', maar dat is niet alleen flauw, maar ook onterecht. Natuurlijk zijn er wel overeenkomsten: hoofdpersonen zijn een man en een vrouw met een ontsporende relatie, het verhaal wordt afwisselend vanuit haar respectievelijk zijn gezichtspunt verteld en het bevat thrillerelementen. Maar daar houdt de gelijkenis wel zo'n beetje op. Het heeft niet de adembenemende plotwendingen van Gone Girl, niet die bij vlagen bloedstollende spanning en ook niet twee van de onbetrouwbaarste vertellers ooit. Het boek is een stuk bedachtzamer en rustiger en traceert de definitieve ontmanteling van de relatie van een psychologe en een bouwer, die waarschijnlijk vanaf het begin was gedoemd om te mislukken.

Jodi en Todd hebben, nadat de heftige verliefdheid over was, genoegen genomen met een relatie die verre van perfect is, maar allebei toch de nodige voldoening lijkt te schenken. Jodi heeft het voordeel van financiële zekerheid en een schitterend appartement met uitzicht over het meer, en Todd heeft het voordeel van een vrouw die een oogje dicht knijpt bij zijn avontuurtjes en 's avonds het eten klaar heeft. Niet dat Jodi enkel huisvrouw is. Ze is afgestudeerd psychologe, maar hoeft dankzij Todds succesvolle bouwbedrijf maar halve dagen in haar praktijk aan huis te werken. Kinderen zijn er niet, officieel getrouwd zijn ze ook niet, maar allebei zijn ze tevreden genoeg om zo door te gaan - denken ze. Want dat het gigantisch mis zal gaan, is duidelijk. De auteur waarschuwt ons al meteen op de eerste pagina : "her [Jodi''s] notions about who she is and how she ought to conduct herself are far less stable than she supposes, given that a few short months are all it will take to make a killer out of her."
De rest van het boek werkt langzaam maar onverbiddelijk naar dit einde toe. De moord komt pas laat op de proppen; vooral gaat het erom te laten zien hoe het zo ver heeft kunnen komen. Jodi en Todd lijken in het begin nog wel even een aardig stel, maar al gauw wordt duidelijk dat ze allebei even egoïstisch zijn, dat ze allebei vooral met zichzelf en hun eigen behoeftebevrediging bezig zijn. Niet dat het slechte mensen zijn. Ze zijn gewoon onsympathiek en kleinzielig - op beperkte, onbeduidende schaal. En doordat met name Jodi haar partner nooit aanspreekt op zijn gedrag, en Todd het zo ook allemaal wel best vindt, zorgt het zwijgen ervoor dat onderhuidse ergernisjes langzaam maar zeker uitgroeien tot etterende wonden die ooit aan de oppervlakte moeten komen.

The Silent Wife is een prima verhaal dat ik geboeid en met plezier heb gelezen, maar toch heb ik een paar kritiekpuntjes. Het boek weet namelijk niet goed wat het nou is: een thriller of een psychologische roman. Het zou natuurlijk allebei kunnen zijn, maar dan zou het zowel als thriller en als psychologische roman goed geslaagd moeten zijn. En dat is niet helemaal het geval. Het verhaal beweegt zich net wat te traag voort en heeft net wat te weinig suspense om een goede thriller te zijn. Pas aan het eind komt de vaart erin en heeft de schrijver bovendien een leuke, ironische plotwending in petto.

Als psychologische roman had het ook ietsje beter gekund. De onnozelheid van Jodi in bepaalde zaken vond ik moeilijk te geloven, eveneens als haar totale gebrek aan zelfinzicht. Wellicht dat zelfs psychologen daar last van kunnen hebben, maar laten we zeggen dat het op zijn minst wat bevreemdend was. Ook is Todd wel een erg stereotype vrouwenversierder en overspelpleger, waar weinig interessants aan te beleven is. Als dit een razendsnel geschreven verhaal was geweest, waren deze puntjes minder opgevallen, maar door het relatief rustige tempo hebben we tijd om even stil te staan bij het gebrek aan echte psychologische geloofwaardigheid en diepgang.

Daarnaast werkt de semi-literaire ietwat rammelend schrijfstijl ook niet optimaal, evenmin als het wat onhandige gebruik van de tegenwoordige tijd en de derde persoon enkelvoud. Dat geen beide hoofdpersonen sympathie en medeleven bij de lezer opwekt, hoeft op zich helemaal niet erg te zijn, maar het brengt wel het gevaar met zich mee dat, als het verhaal noch gierende spanning noch intrigerende complexiteit bezit, het de lezer aan het eind niet verschrikkelijk veel kan schelen wat er gebeurt.

Zoek je iets om mee te nemen op vakantie dat is dit een prima boek voor aan het strand of in het vliegtuig, dat je beslist de nodige uurtjes leesplezier zal schenken. Maar er zijn betere, denk ik.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen! Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Plaats dan s.v.p. een link bij de reacties.