Goeie Zweedse krimi, maar met enige bedenkingen

Stieg Larsson,
The Girl with the Dragon Tattoo (Zweden 2005)
Roman, 533 pp.
Nederlandse titel: Mannen die vrouwen haten


Ik ben bezweken voor de wereldwijde hype. Ik had me voorgenomen om dit boek niet te lezen, maar plotseling leek het me om onverklaarbare redenen echt iets voor mijn kerstvakantie (die al op 17 december is begonnen!) en voordat ik het wist had ik het ineens in huis. Het was in ieder geval een interessant tegenwicht voor de Proust die ik nog steeds aan het lezen ben en waarmee Larsson in bepaalde opzichten een schril contract vormt.

Zijn er nog mensen die niet weten waar dit boek over gaat? Oké, voor die ene persoon dan: het verhaal draait om financieel journalist Mikael Blomkvist, die zojuist (terecht of onterecht, daar komt de lezer niet meteen achter) is veroordeeld wegens smaad. Zijn tijdschrift komt in zwaar weer terecht en net op dat moment krijgt hij een vreemd verzoek van een voormalige grootindustrieel in het noorden van het land. Of hij uit wil zoeken wat er met de kleindochter van zijn broer is gebeurd, die 36 jaar verdween en waar sindsdien nooit meer iets van vernomen is. Men denkt dat ze vermoord is, maar haar lichaam is nooit gevonden en de tweeëntachtigjarige Henrik Vanger wil voor zijn dood nog een allerlaatste poging doen om het raadsel te ontrafelen. Blomkvist verkast tijdelijk naar het noorden en belandt in een rijke en uiterst disfunctionele familie met her en der Nazi-sympathiën en meer van dat soort weerzinwekkends. Na een tijdje heeft hij assistentie nodig en krijgt die in de persoon van Lisbeth Salander: graatmager, zwart geverfd haar, aggressief, zwaar contactgestoord, overal tatoeages en een briljante hacker.


Tot zover de plot, waar ik natuurlijk verder niets over wil zeggen, want dit boek lees je in de eerste plaats voor het spannende verhaal.

En eerlijk is eerlijk, Larsson heeft een sterke plot bedacht. Veel beter dan ik had verwacht. De opbouw is tamelijk langzaam, maar niet té, zodat je blijft lezen. De onthullingen worden ingenieus gebracht en getimed, en er zitten weinig echte onwaarschijnlijkheden in het verhaal. Lisbeth, het meisje met de drakentatoeage, is een intrigerende persoonlijkheid, met haar geheimen, haar achterdocht, haar psychiatrische verleden en haar bezetenheid om nooit van wie dan ook het slachtoffer te worden. De stijl is soepel zonder simplistisch te zijn en intelligent zonder echt literaire bagage.

Waar ik moeite mee had, waren de extreem sadistische en extreem gewelddadige scènes die in het boek voorkomen. Het zijn er niet heel veel, maar ik vond ze misselijkmakend genoeg om het boek een paar keer bijna aan de kant te gooien en voor de rest van mijn leven alleen nog maar gezellige verhaaltjes over jonge hondjes ofzo te lezen. Of Proust. Maar - zoals ik al zei, is het boek wel degelijk goed geschreven en ik wilde toch wel graag weten hoe het afliep, zodat ik het uiteindelijk toch helemaal heb uitgelezen, naar het einde toe steeds sneller, zoals dat hoort met een goede thriller. En dit is zonder meer een goede thriller. Hij had van mij bijna 4 sterren gekregen, als hij minder nadrukkelijk gewelddadig was geweest. Het ligt ongetwijfeld aan mij dat ik daar niet van houd, waarschijnlijk omdat ik veel te weinig tv en actiefilms kijk, met als tragisch gevolg dat ik niet genoeg gehard (of afgestompt) ben.

Ik weet dus nog niet of ik deel 2 en 3 ga lezen. Het verhaal is ongetwijfeld goed, maar komt er weer zoveel sadisme en geweld in voor? Wie kan mij meer vertellen? En wat vonden andere mensen van dit boek?