dinsdag 22 december 2009

Goeie Zweedse krimi, maar met enige bedenkingen

Stieg Larsson,
The Girl with the Dragon Tattoo (Zweden 2005)
Roman, 533 pp.
Nederlandse titel: Mannen die vrouwen haten


Ik ben bezweken voor de wereldwijde hype. Ik had me voorgenomen om dit boek niet te lezen, maar plotseling leek het me om onverklaarbare redenen echt iets voor mijn kerstvakantie (die al op 17 december is begonnen!) en voordat ik het wist had ik het ineens in huis. Het was in ieder geval een interessant tegenwicht voor de Proust die ik nog steeds aan het lezen ben en waarmee Larsson in bepaalde opzichten een schril contract vormt.

Zijn er nog mensen die niet weten waar dit boek over gaat? Oké, voor die ene persoon dan: het verhaal draait om financieel journalist Mikael Blomkvist, die zojuist (terecht of onterecht, daar komt de lezer niet meteen achter) is veroordeeld wegens smaad. Zijn tijdschrift komt in zwaar weer terecht en net op dat moment krijgt hij een vreemd verzoek van een voormalige grootindustrieel in het noorden van het land. Of hij uit wil zoeken wat er met de kleindochter van zijn broer is gebeurd, die 36 jaar verdween en waar sindsdien nooit meer iets van vernomen is. Men denkt dat ze vermoord is, maar haar lichaam is nooit gevonden en de tweeëntachtigjarige Henrik Vanger wil voor zijn dood nog een allerlaatste poging doen om het raadsel te ontrafelen. Blomkvist verkast tijdelijk naar het noorden en belandt in een rijke en uiterst disfunctionele familie met her en der Nazi-sympathiën en meer van dat soort weerzinwekkends. Na een tijdje heeft hij assistentie nodig en krijgt die in de persoon van Lisbeth Salander: graatmager, zwart geverfd haar, aggressief, zwaar contactgestoord, overal tatoeages en een briljante hacker.


Tot zover de plot, waar ik natuurlijk verder niets over wil zeggen, want dit boek lees je in de eerste plaats voor het spannende verhaal.

En eerlijk is eerlijk, Larsson heeft een sterke plot bedacht. Veel beter dan ik had verwacht. De opbouw is tamelijk langzaam, maar niet té, zodat je blijft lezen. De onthullingen worden ingenieus gebracht en getimed, en er zitten weinig echte onwaarschijnlijkheden in het verhaal. Lisbeth, het meisje met de drakentatoeage, is een intrigerende persoonlijkheid, met haar geheimen, haar achterdocht, haar psychiatrische verleden en haar bezetenheid om nooit van wie dan ook het slachtoffer te worden. De stijl is soepel zonder simplistisch te zijn en intelligent zonder echt literaire bagage.

Waar ik moeite mee had, waren de extreem sadistische en extreem gewelddadige scènes die in het boek voorkomen. Het zijn er niet heel veel, maar ik vond ze misselijkmakend genoeg om het boek een paar keer bijna aan de kant te gooien en voor de rest van mijn leven alleen nog maar gezellige verhaaltjes over jonge hondjes ofzo te lezen. Of Proust. Maar - zoals ik al zei, is het boek wel degelijk goed geschreven en ik wilde toch wel graag weten hoe het afliep, zodat ik het uiteindelijk toch helemaal heb uitgelezen, naar het einde toe steeds sneller, zoals dat hoort met een goede thriller. En dit is zonder meer een goede thriller. Hij had van mij bijna 4 sterren gekregen, als hij minder nadrukkelijk gewelddadig was geweest. Het ligt ongetwijfeld aan mij dat ik daar niet van houd, waarschijnlijk omdat ik veel te weinig tv en actiefilms kijk, met als tragisch gevolg dat ik niet genoeg gehard (of afgestompt) ben.

Ik weet dus nog niet of ik deel 2 en 3 ga lezen. Het verhaal is ongetwijfeld goed, maar komt er weer zoveel sadisme en geweld in voor? Wie kan mij meer vertellen? En wat vonden andere mensen van dit boek?

13 opmerkingen:

  1. Hallo Anna,

    Ook ik ben bezweken en heb ze inmiddels alle drie gelezen, in mijn zomervakantie al. Ik moets er een beetje in komen bij deel 1, veel familieverwikkelingen en zo, maar als je 150 pagina's op weg bent of zo dan kom je er vanzelf in. Uiteidelijk vond ik het toch wel een goed boek. Ik had niet zo'n moeite met die scènes (hoewel ik nooit films of series kijken ze gerust achterwege mogen blijven van me) en als dat je tegenhoudt: in deel 2 gaat dat vrolijk zo verder. Ik vond deel 2 qua verhaal wel beter dan het eerste deel, dus misschien trekt dat je nog over de streep. De minder smakelijke delen snel doorlezen dan maar? Sterkte bij de afweging en anders gewoon hier mee doorgaan: <img src="http://static.bol.com/imgbase0/BOOKCOVER/FC/9/0/2/3/0/9023009142.gif" title="Toepoels puppywijzer" alt="Toepoels puppywijzer"/>  :)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. de afkeer van en onvermogen om met geweld geconfronteerd te (willen) worden is heel herkenbaar, maar mijn keuze zou juist zijn Proust extra te benadrukken
    in je leesrepertoire m.a.w. de hele cyclus tweemaal lezen i.p.v. Proust en Larsson tegelijkertijd.
    Ik vrees dat het een teken des tijds is dat de verkoop van de Larssons zo gigantisch is, terwijl Proust langzaam in de mist verdwijnt.
    Sic transit gloria mundi.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Koen, bedankt voor het beeldige puppyplaatje. Daar kom ik de kerst wel mee door :) . Ik wacht nog even wat ik doe met een eventueel volgend deel. Ik ga in juli wandelen op Spitsbergen (als de plannen doorgaan) en misschien krijg ik dan in die Noordse sferen wel behoefte aan een volgende Skandi-krimi.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Nou, weet je, alleen maar Proust zou voor mij een beetje teveel van het goede zijn. Ten eerste vergen (en verdienen) zijn boeken veel concentratie. Dat kan ik niet voortdurend opbrengen naast een veeleisende baan; ik heb ook behoefte aan een flinke portie ontspanning in mijn lezen. Daarnaast wil ik ook niet helemaal het contact met de echte wereld verliezen ;) . Maar prachtig is het allemaal wel en ik ga de hele cyclus zeker nog een keer lezen, als ik ooit met pensioen mag en wellicht zelfs eerder.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Anna,

    Je kent me niet, maar ik raadpleeg regelmatig je leeslog om literaire ideeën op te doen. :)

    Ik heb de hele Millennium-trilogie gelezen (en net als Koen bij wijze van reisliteratuur, hoewel mijn bestemming niet eens ten noorden van Nederland lag, maar dat terzijde). Ik vond deel 1 pakkend, maar inderdaad soms iets te gewelddadig. Ik kan je vertellen dat deel 2 en deel 3 minstens zulke onsmakelijke passages bevatten. En: ik vond het verhaal in deel 3 - het directe vervolg op deel 2 - wel erg langdradig (en overigens ook ronduit ongeloofwaardig) worden dus ik heb dat boek slechts met enige moeite uitgelezen.

    Mijn oordeel: de Millennium-trilogie is amusant en leest lekker weg, maar kon toch niet helemaal aan mijn (hooggespannen) verwachtingen voldoen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Marieke, hartelijk dank voor je nuttige commentaar. Je sterkt me in mijn vermoeden dat de Millenniumtrilogie wellicht toch niet helemaal mijn kopje thee is.
    Heb je zelf ook een blog? Dan neem ik dat op in mijn lijst met blogs in de zijbalk.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoi Anna,

    Graag gedaan! Ik ben benieuwd of er nog meer reacties komen van mensen die de hele Millennium-trilogie gelezen hebben (en wat zij ervan vonden). Mijn vriend heeft zich net door deel 2 heen geworsteld en vroeg zich ook al af of het in deel 3 zo verder gaat.

    Ik heb zelf geen leeslog, helaas. Ik ben een zogenaamde lurker: ik kom met enige regelmaat voorbij jouw recensies gesurft, met potlood en papier in de aanslag om de titel en auteur te noteren van boeken die me aanspreken. Er staat zo al heel wat in mijn boekenkast dat indirect afkomstig is uit jouw boekenkast. Vooral veel Engelstalige literatuur, want ik heb Engels gestudeerd en ben in de vertaalwereld terechtgekomen, dus ik kan zelf geen vertaald werk meer verteren!
    :)

    Groetjes,
    Marieke

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hier heb je dan een nitwit die (nog?) geen enkel deel van de trilogie heeft gelezen. ;) Mij is aangeraden om gewoon de film te gaan zien... Mee eens? De reden: boek is wel OK geschreven maar de film zou heel goed zijn. Ik denk dat ik dat advies maar opvolg, dan blijft er weer tijd over voor andere boeken!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Lijkt me een goed plan. Ik heb de film niet gezien, maar heb ook gehoord dat hij heel goed is. Dan ben je in anderhalf klaar en kun je in de overblijvende uren een prachtboek lezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. dag Anna en Gnoe,

    Ook ik ben een onbekende voor jullie; door een collega ben ik gewezen op deze site.
    Ik heb de boeken gelezen en de film gezien. Ik moet zeggen dat ik de eerste twee delen van de Milleniumtrilogie echt heel goed vond in zijn genre. Het derde deel moet je eigenlijk lezen om het einde van het verhaal te kennen. De film was een hele goede film, maar vertelt maar een deel van het verhaal; niet alle lagen van het verhaal zitten in de film. Ik was dus wel blij dat ik het boek ook gelezen had.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Hoi Corine, welkom op mijn blog en bedankt voor je bijdrage!

    Dat is bijna altijd so met films van boeken: diverse lagen van het verhaal zijn weggelaten, waardoor ik altijd een beetje teleurgesteld ben in een verfilming van een boek dat ik al heb gelezen. Enfin, deel twee kan ik nu gerust in filmvorm bekijken, want ik vermoed niet dat ik dat ga lezen ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Hoi Anna,
    Na een flinke tijd zocht ik op je blog naar A.M. Homes en toen viel mijn oog op Larsson. We hadden het er al een keer over gehad. Ik heb het als volgt gedaan: deel 1 niet gelezen (veel te hoge stapels in de winkel = fout!), maar wel de film gezien. Die was spannend en mooi (duurt wel > 2 uur, hoor). Daarna deel 2 gelezen (en film gezien, spannend maar kennis van het boek helpt hier wel om alle personages te kunnen plaatsen) en deel 3 gelezen (film komt in maart). Ik ben het wel eens met Corine, deel 3 lees je omdat je wil weten hoe het afloopt. Deel 2 was spannend en omdat cik misschien door tv en film 'gehard' ben, vond ik het sadisme en geweld meevallen.
    Mijn advies luidt geloof ik als volgt: kijk in ieder geval film 1, als je die goed vindt, kijk je de rest gewoon ook. En dan zou ik als ik jou was lekker doorgaan met al die prachtige werken te lezen die op je lijstje staan en die ik/we van je gewend zijn!
    Groetjes, Hans

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Hans, bedankt voor je advies. Ik ga dus gewoon de film van deel 1 bekijken (als ik die een keer tegenkom) en als dat bevalt ga ik lekker door met deel 2 - ook in filmvorm

    BeantwoordenVerwijderen