Het lijk in de groentetuin

Alan Bradley,
The Sweetness at the Bottom of the Pie (Canada 2009)
Roman, 374 pp.
In het Nederlands uitgebracht onder de titel De smaak van venijn.


Over het algemeen houd ik niet van al te knusse verhaaltjes, maar net zoals de meeste mensen heb ik zo af en toe wel eens behoefte aan een cosy mystery: een gezellige whodunnit waar vooral geen vlammend realisme aan te pas komt, liefst iets met een Engels landhuis, dat zich afspeelt in min of meer vervlogen tijden, en met een plot die zo ingenieus is dat je helemaal vergeet dat het er in het echte leven zelden zo toegaat.

De Canadese schrijver Alan Bradley heeft volmaakt aangevoeld hoe je dat doet, toen hij met zijn Flavia de Luce-serie begon. Flavia is een meisje van 11 uit een familie met oud geld en woont (vanzelfsprekend) in een groot Engels landhuis. We schrijven 1950 en er ligt een lijk tussen de komkommers in de groentetuin. Ik geef toe, dit klinkt ondraaglijk kneuterig en weeïg, maar het is het verrassend genoeg niet. De bejaarde Bradley heeft tot mijn verbazing van Flavia een hele frisse creatie gemaakt en een opvallend plezierig boek afgeleverd. De hyperintelligente Flavia is namelijk idolaat van scheikunde, weet als een moderne Lucrezia Borgia alles van giftige stoffen, pest haar oudere zusjes Ophelia (Feely) en Daphne (Daffy) en wordt door haar postzegelverzamelende vader vrijwel geheel aan haar lot  overgelaten. Moeder is op jonge leeftijd verongelukt. Op een oud fietsje dat ze Gladys heeft gedoopt maakt Flavia het dorp onveilig en lost ze moordmysteries op - of probeert dat althans.

Flavia heeft een uiterst charmante 'stem' als personage, die een groot deel van het succes van dit boek verklaart. Ze is aan de ene kant een vroegrijpe nerd, die een middeleeuws schilderij als volgt beschrijft:

The panel on the right portrayed Jesus emerging from his tomb, as Mary Magdalene, in a red dress (also iron, or perhaps grated particles of gold), holds out to him a purple garment (manganese dioxide) and a loaf of yellow bread (silver chloride).

Aan de andere kant is ze een kind dat ruim vóór de seksuele revolutie opgroeit en verfrissend onnozele dingen zegt als:

I remembered a piece of sisterly advice, which Feely once gave Daffy and me: “If ever you’re accosted by a man,” she’d said, “kick him in the Casanovas and run like blue blazes!” Although it had sounded at the time like a useful bit of intelligence, the only problem was that I didn’t know where the Casanovas were located.

De moord in dit boek heeft te maken met een zeldzame postzegel en, naar het zich laat aanzien, met een zelfmoord uit circa 1920, waardoor Flavia op de koop toe ook dingen over haar vader komt te weten die ze liever onder het vloerkleed had gelaten, maar ja, dat krijg je, als je je neus steekt in dingen die je niet aangaan.

Bradley heeft er een waarlijk ingenieus verhaal van gemaakt dat uiteindelijk netjes, maar ook weer niet te netjes wordt opgelost en dat slechts op één moment weg lijkt te zakken in sentimentaliteit, maar gelukkig blijkt even later dat zowel Flavia als de lezer pesterig op het verkeerde been zijn gezet. Flavia heeft mij tot mijn verrassing een aantal zeer aangename uurtjes escapistisch vermaak bezorgd en deel 2 van haar avonturen staat inmiddels al op mijn Kindle. Dat bewaar ik voor als ik weer eens lekker onbekommerd een eind weg wil lezen.