De welgestelde huisvrouw in 1958

Barbara Pym,
A Glass of Blessings (GB 1958)
Roman, 277 pp.
Niet in het Nederlands verkrijgbaar
5 juni 2013


Wilmet en haar beste vriendin Rowena hadden het maar wat leuk in de oorlog. Ze werkten voor de vrouwelijke hulptroepen in Italië, ontmoetten daar allebei hun echtgenoten, die destijds officiers in indrukwekkende uniformen waren, en het leven was spannend. Nu zijn ze in de dertig, met geen andere taak dan die van huisvrouw, hun mannen hebben meer vet en minder haar, ze hebben geld zat en het leven is goed - maar wel aan de saaie kant. Rowena heeft in ieder geval nog een stel koters, maar Wilmet heeft zelfs geen kinderen om voor te zorgen en de Engelse degelijkheid waar ze in Italië zo'n heimwee naar had, maakt echtgenoot Rodney nu wel erg duf. Zelf voelt ze zich regelmatig een beetje nutteloos.

Afleiding gezocht dus - maar wel nette afleiding, want Wilmet is per slot van rekening braaf, Brits en bourgeois. Gelukkig biedt de kerk waar ze tegenwoordig heen gaat de mogelijkheid om zich nuttig te maken, plús stof voor interessante observaties en roddel. En verdulleme als het niet waar is, maar op een dag duikt daar onverwacht Rowena's aantrekkelijk, nog steeds niet getrouwde (!) broer Piers op. Piers leidt een wat ongeregeld en niet al te welgesteld bestaan, dat ongetwijfeld veel interessanter is dan dat van Wilmet, dus als Rowena haar vraagt of ze zich een beetje over haar broer wil ontfermen, begint Wilmet stiekem te dagdromen. Rowena's echtgenoot Harry nodigt haar vervolgens uit voor de lunch en Wilmet voelt zich zowaar weer een beetje jong en geliefd, zelfs al is Harry nog veel duffer dan Rodney. Als ze de beide mannen tijdens een borrel gadeslaat, observeert ze spottend:

The husbands ususally murmured rather sheepish replies, but really they were more like bears than sheep, I thought - performing bears, who might rove round the room but only within the limits of their chains. A sharp tweak would soon bring them to heel again.

Intussen zoekt het patershuis een nieuwe huishoudster en vindt die in de vorm van een man, een ex-collega van Wilmets echtgenoot, en krijgen de twee bejaarde priesters versterking in de vorm van de razendknappe jonge Father Ransome. Verwikkelingen te over.

Wilmet is niet de standaard Pym-heldin, die over het algemeen een vrijgezelle vrouw met een baan is (net als Pym zelf). Wilmet is getrouwd, elegant, bevoorrecht en zelfs een tikkeltje zelfingenomen, hoewel ze probeert doet om dat niet te zijn. Best menselijk dus en niet altijd sympathiek. Ze is  het product van een al te beschermd leventje en heeft ondanks haar universitaire opleiding nog heel wat te leren over het leven. Gelukkig komt ze daar gaandeweg dit boek zelf ook achter en staan haar nog een paar pijnlijke momenten te wachten.

Ik ben pas laat begonnen met het lezen van de boeken van Barbara Pym, omdat ze me altijd zo tuttig leken en oppervlakkig gezien zijn ze dat misschien ook wel. Maar als je zorgvuldig tussen de regels door leest, valt er toch meer te beleven. Er zijn natuurlijk de gebruikelijke humor en ironie, maar onder de opgewekte toon van Wilmet schuilt ook onvrede, en daaronder schuilt weer onvrede over de onvrede. Ze weet dat de vrijgezelle en slecht geklede Mary Beamish haar irriteert omdat ze zo oprecht menslievend is, wat haar een schuldgevoel bezorgt, maar ze stelt in dezelfde gedachtestroom ook snel even vast dat slechte mensen vaak veel leuker zijn dan goede.

Op een gegeven moment begon ik te vrezen dat Wilmet al te zelfingenomen is, maar gelukkig krijgt ze tegen het eind een paar gênante ervaringen en moet ze toegeven dat het wel erg gemakkelijk is om neer te kijken op mensen met een minder goede en minder ontwikkelde smaak. Grappig genoeg doet ze me in veel opzichten aan Jane Austens Emma denken. Die denkt ook dat ze het allemaal zo goed voor elkaar heeft in haar bevoorrechte leventje, maar leert al blunders makend dat de wereld niet helemaal zo in elkaar zit als ze dacht. A Glass of Blessings is lichtvoetiger en luchtiger dan Emma, dat overigens ook verre van zware kost is. Ik houd erg van het lichte touché van Pym, waarin ook, maar dan nauwelijks merkbaar, scherpere noten in voor komen die de boeken nu juist interessant maken.

Gelezen in het kader van de Barbara Pym Reading Week.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!