| De naam Groenland is een duizend jaar oude reclamestunt. De naam "IJsland" had de lading namelijk veel beter gedekt, maar volgens de oude Sage van Erik de Rode was de gelijknamige hoofdpersoon van mening dat het land dat hij ontdekt had alleen mensen zou trekken als het een mooie naam had. Erik was uit Noorwegen en vervolgens uit IJsland verbannen vanwege zijn wel erg bloederige manier van conflictbeslechting. Na zijn tweede verbanning besloot hij, geïnspireerd door verhalen over Scandinaviërs die rond 900 een land ten westen van IJsland hadden gevonden, om de ondergaande zon achterna te varen en zijn geluk daar te beproeven. In 982 landde hij voor de eerste keer in Groenland. De reclamestunt werkte. Een paar jaar later verliet een half dozijn schepen IJsland om een kolonie in Groenland te stichten. | Reisgegevens
Periode: augustus 1997 Soort reis: georganiseerde wandelreis Organisatie: Askja (niet zo goed bevallen) Accommodatie: tenten Bezocht: de ijskap bij Kangerlussuaq, de omgeving van Qeqertarsuaq op Disko Eiland, de omgeving van Ilulissat Weer: wisselvallig, overdag tot 20° C, 's nacht vaak veel kouder, één keer 's nachts sneeuwval. |
 |
| De ijsfjord van Ilulissat, vlakbij de plek waar we kampeerden |
 |
| Het plaatsje Illulisat. |
Het noordwesten van Groenland, waar ik ben geweest, was te ver weg en te onhergbergzaam voor de Scandinavische kolonisten. Er zijn dus geen ruïnes van hun dorpjes die je kunt bezoeken. Daarvoor moet je in het zuiden zijn. Wel ruimschoots voorradig is natuurschoon van een onverbiddelijke maar fascinerende soort. Hoewel het voor ons misschien wat moeilijk voor te stellen is, is het toch niet helemaal gek dat de Groenlandse Inuit hun land het mooiste ter wereld vinden. Onaardse schoonheid kun je zien als je laat op een onbewolkte zomeravond in de baai van Ilulissat een boottocht maakt tussen de ijsbergen. De zon, die in augustus amper onder de horizon verdwijnt, zorgt voor adembenemende kleuren. De ijsbergen worden puur goud, de lucht wordt rood en roze en het water wordt lichtturkoois. Eén waarschuwing: de bootjes zijn klein en de deining is sterk - zorg dus dat je niet net zwaar getafeld hebt. En o ja, het is koud en je zit stil: trek daarom alle kleren aan die je bij je hebt en waarschijnlijk zit je dan nog te vernikkelen. Maar de moeite waard is het zeker.
 |
| Middernacht tussen de ijsbergen in een jaargetijde dat de zon niet ondergaat. |
Een ervaring die misschien wel net zo veel indruk op mij gemaakt heeft, was de sledehondentocht over de ijskap op Disko-eiland. Sledehonden zijn in Groenland boven de poolcirkel talrijker dan mensen, volgens mij. Geen wonder, want 's winters is de hondenslee nog steeds het voornaamste vervoermiddel over land en ijs. Hoewel de honden op de foto hieronder er o zo poezelig uit zien, moet je niet denken dat je ze kunt aanhalen. Deze prachtige honden, die perfect zijn aangepast aan de omgeving, wonen buiten en zijn halve wolven. Ze huilen ook als wolven, vooral als het etenstijd is en hun baas ze rauwe vis voert. Alle honden, behalve de kleintjes, liggen aan de ketting en dat is niet voor niets. Niet dat ze vals zijn, maar ze zijn gewoonweg niet zo gedomesticeerd als onze poedels. Sleden in Groenland worden getrokken door een stuk of twaalf honden - niet in een lange rij achter elkaar, zoals bijvoorbeeld in Alaska, maar allemaal naast elkaar. Vanaf de slee kijk je dus tegen een hele batterij ontzettend leuke hondenkontjes aan. Het tempo ligt niet erg hoog en het gekke is, zo gauw je even onderweg bent en de wereld om je heen een eindeloze sneeuwkap is geworden, verlies je elk gevoel voor tijd en afstand. Wat overblijft is alleen het hier en nu en een diep gevoel van rust.
 |
| Een sledehondengezinnetje in Ilulissat |
Voor de geologen onder ons: in Groenland is het oudste gesteente ter wereld aangetroffen [update: inmiddels schijnt er nog ouder gesteente gevonden te zijn in Canada, wat niet wegneemt dat sommige rotsen op Groenland van een bijna onvoorstelbare ouderdom zijn]. Ook kom je veelvuldig het elders zeer zeldzame kristal cryoliet tegen: een witte melkachtige steen, die een prominente rol speelt in het spannende boek Smilla's gevoel voor sneeuw van de Deense schrijver Peter Høeg (een echte aanrader voor de Groenlandgangers).
 |
| Op 14 augustus is de zomer voorbij: de toendra in herfstkleuren |
Zwervend door het gebied rond Kangerlussuaq kom je geheid diverse wilde dieren tegen. De muskusossen moet je niet te dicht naderen, omdat ze dan agressief kunnen worden (onder het motto "de aanval is de beste verdediging"). De prachtige, sierlijk lopende caribous blijven uit zichzelf op veilige afstand van de mens, maar kunnen het vaak niet laten om regelmatig even stil te staan en je belangstellend op te nemen. Het meest gecharmeerd echter was ik van de poolvos die ik op een ochtend vroeg ontdekte, toen hij of zij tussen onze tenten naar eten aan het zoeken was. Zoals je ziet op de foto hieronder kon ik het beestje heel dicht naderen en had hij er geen bezwaar tegen dat ik hem vereeuwigde. Zolang ik op ongeveer twee meter afstand bleef, trok hij/zij zich niets van mijn aanwezigheid aan en zijn we een heel eind samen opgetrokken. 's Winters word de vacht van deze vossen trouwens wit. De foto is genomen op 2 augustus aan de rand van de ijskap, toen er 's nacht een laagje sneeuw was gevallen.
 |
 |
Links: poolvos, rechts: dode muskusos.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten