dinsdag 22 juli 2008

Prima Shakespeare-inleiding

Bill Bryson,
Shakespeare: The World as a Stage (VS 2007)
Biografie, 195 pp.
Nederlandse titel: Shakespeare, een biografie


Eerlijk gezegd denk ik niet dat dit boek veel toevoegt aan de bestaande biografieën van Shakespeare, maar in de serie Eminent Lives moest William toch een keer aan bod komen en de keuze van de uitgever voor Bill Bryson als auteur is een originele en een gelukkige geweest. Wie Bryson kent als reisboekenschrijver en als auteur van werkjes over taal zoals Made in America weet hij dat nooit saai schrijft, steeds informatief is en veel gevoel voor humor heeft. Nu is deze Shakespearebiografie geen echte dijenkletser, maar Bryson weet de lezer wel prima te onderhouden in een nuchter verhaal met de nodige ironische noten, waarin de feiten nadrukkelijk worden gescheiden van de mythes en de wilde speculaties.

Het boek begint met een inleiding in de tijd waarin Shakespeare wordt geboren. Zoals te verwachten weet Bryson met een paar rake details de periode bijzonder aardig tot leven te brengen en zit de lezer er meteen middenin. Hierna volgt een uiteenzetting van Shakespeares leven en een korte karakteristiek van zijn werk. Opzet van de biografie is dat alleen goed gedocumenteerde feiten echt als feiten worden gepresenteerd en dat nadrukkelijk wordt vermeld wanneer de Shakespearologie vervalt in gespeculeer.

En passant rekent Bryson ook op overtuigende wijze af met twee hardnekkinge mythes rond Shakespeare. De eerste mythe is dat we zo verdacht weinig van Shakespeare weten dat er sprake van een mysterie zou zijn. De tweede is dat Shakespeare helemaal niet heeft bestaan of op zijn best een onbeduidende ghostwriter was die om duistere redenen de identiteit van een illustere edelman of -vrouw moest beschermen.

Wat betreft de eerste mythe: Shakespeare was een gewone representant van de middenklasse, waarover in vervlogen eeuwen nu eenmaal niet veel meer werd vastgelegd dan doop, huwelijk en begrafenis, en als je geluk had dook de persoon ook nog op bij onroerendgoedtransacties, rechtbankverslagen of testamenten. Probeer maar eens iets terug te vinden over je voorouders uit die tijd. Tenzij het gaat om zeer vooraanstaande en vermogende lieden zul je niets of bijna niets aantreffen. Er is dus echt geen mysterie rondom het beperkte aantal gegevens dat we van Shakespeare hebben.

Aan de tweede mythe, dat Shakespeare Shakespeare niet is, wijdt Bryson zijn laatste hoofdstuk. Eerst leek me dat een beetje te veel van het goede, maar Brysons humoristische stijl is hier zo op zijn plaats, dat het uiteindelijk een heel leuk hoofdstuk blijkt te zijn. Eindoordeel: waarschijnlijk in het licht van de bestaande algemene Shakespearebiografieën gezien een tamelijk overbodig boek, maar voor lezers die een prettig leesbare, niet al diepgravende, maar wel degelijke inleiding to Shakespeares leven zoeken is dit niettemin een aanrader.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten