donderdag 27 oktober 2011

Lezen of luisteren?

Vandaag heb ik een gesprek met Leon Frederix, organisatie-adviseur in Limburg en groot liefhebber van fotografie, een onderwerp waar hij met veel plezier hier over blogt. Hij leest nooit boeken, maar luistert er wel naar - iets waar ik niks van snap. Ik moet de tekst voor me zien om een boek goed te kunnen volgen, anders raak ik de draad kwijt, dwalen mijn gedachten af en erger ik me aan een foute manier van voorlezen of aan het verkeerde accent. Ook wil ik mijn eigen tempo kunnen volgen in een boek: sneller als dat kan en uitgebreid stilstaan en mijmeren als dat moet. Ik ben dus heel nieuwsgierig naar waarom Leon niet van lezen houdt en wat hem (en ontelbaar veel anderen) zo aantrekt in luisterboeken.

 
Anna
Goh Leon, die moeite met lezen, had je dat als kind nou ook al ?

Leon
Neen, als kind niet, wel als adolescent, vooral als ik een avondje uit was geweest ;-).

Anna
Nee, zonder  gekheid ... waarom liever luisteren dan lezen?

Leon
Dat heeft te maken met mijn eeuwige verslaving aan Radio, aan krakende Middengolfzenders – Beromunster! - aan jaren gepiep van Auntie BBC op AM 648 en aan mijn behoefte aan multitasking. Dat is eigenlijk niet waar; dat multitasken is vaak eigenlijk onmogelijk, maar een combinatie van het schoffelen van de tuin en het beluisteren van een boek is  zeer wel mogelijk. Multitasken van twee zaken die een intellectuele inspanning vergen, is uitgesloten. Beluisteren van audioboeken terwijl men ook nog iets anders doet is eigenlijk een moderne digitale variant van “praten en breien“. Verder is mijn audioboekengebruik een vervolg op mijn hang naar podcasts. Ik heb er sinds 2006 talloze uren aan besteed en leerde in de loop der tijd  het kaf van het koren te scheiden.


Anna
Wat beluister je zoal?

Leon
Ik heb in een periode van ruim 2 jaar  alle  Sherlock Holmes-verhalen beluisterd, vervat in 3 bestellingen. Ook heb ik vrijwel alles van Mankell inmiddels beluisterd. Ik heb ook vrij lang geluisterd naar het genre pief paf poef, waarmee ik de moderne megasellers als David Baldacci, Lee Child etc. bedoel. Ik geniet daarbij niet zozeer van de spanning – vaak ziet men door een beslagen bril de ontknoping al op 400 meter aankomen – maar wel van de heldere en minutieuze beschrijving van situaties en landschappen. Mijn eeuwige en diepgewortelde hang naar sterke visualisatie  heeft daarmee te maken. Daaruit komt ook mijn passie voor fotografie voort. Mankell is daar ook zeer sterk in (en eeuwig zingen de bossen) en in het genre crime tegen een decor van sneeuw,  groene wouden en rendieren heb ik onlangs ook Jo Nesbo eens aan de tand gevoeld. Uiteindelijk viel mij deze Noor toch tegen.

Ik beluister alle boeken  in het Engels  en koop ze bij  Audible. Binnenkort ga ik beginnen aan het boek Der Turm, dat mij werd aangeraden en dat via de Appleshop downloadable is. Een aardige methode  om  mijn Engels te verbeteren is het, zo ontdekte ik, om David Copperfield als audioboek te kopen en het ook multitaskend als – gratis – e-book te consumeren. Het gesproken boek op de iPod en de tekst op de iPad. Het enige wat er dan (vooral in de kersttijd) nog aan ontbreekt is  een vrijwilliger die – om in de juiste sfeer te komen – zand als substituut van sneeuw tegen de ramen gooit. Ik las ooit in een werkje van de Dickenskenner Godfried Bomans dat Dickens mensen inhuurde om dat te doen, om in de sfeer te komen.

Een nadeel van audioboeken in vergelijking tot echte boeken is het moeizame terugbladeren. De  hoofdstukindeling bestaat alleen uit genummerde delen  van “pakketjes “ van  audio en er is geen echte structuur in een oogopslag ergens  af te lezen. In een enkel geval kan ook het in het verhaal komen van personen verwarend werken en  terugbladeren in het geluidsbestand (wanneer kwam Mr  X nu de eerste keer in het verhaal voor? ) is moeizaam. Ik zond Audible twee voorstellen om daaraan iets te doen, maar tot op heden kreeg ik niet meer dan twee zeer hartelijke – computergegenereerde – antwoorden terug.

De prijzen van audioboeken zijn alleszins redelijk en men behoudt zijn eigen library bij Audible. Je kan dus elk boek meerdere malen downloaden via je eigen account. Om mijn computer te ontlasten heb ik alle reeds beluisterde boeken op een aparte schijf opgeslagen. Van daaruit zou ik ze ook op een CD kunnen zetten.

De kwaliteit van de verteller is iets waar mensen nogal mee bezig zijn en die ze beoordelen op de website  bij vrijwel elk boek. Ik heb daarover geen klagen. Wat mij wel tegenviel – een enkele keer – was  de inzet van meer dan één verteller en het bijmixen van geluid (machinegeweren, vliegtuigen ). Aldus wordt beoogd het drama-effect te versterken, maar aan mij is dat niet echt besteed.

Zijn hier nog meer fans van het gesproken boek? En zo ja, wat vind je er zo aantrekkelijk aan? Is het echt mogelijk om een literaire ideeënroman (denk Proust) op waarde te schatten in de vorm van een luisterboek? Kun je er niks mee, net als ik? Of ben ik gewoon een al te visueel ingestelde sukkel?

12 opmerkingen:

  1. <span>

    Interessant! Ik heb wel eens een luisterboek geluisterd, maar het is iets dat ik alleen maar kan doen als ik verder niets anders doe, en zelfs dan raak ik makkelijk afgeleid. Ik ben geen luisteraar, houd ook niet zo van radio. Net als Anna, zie ik het veel liever geschreven staan.

    Luisteren gaat ook zo'n stuk langzamer, daar heb ik het geduld niet voor.

    Ik vind het wel heel leuk hoe Leon echt een aanhanger van het luisterboek is en daar bij Audible een hele bibliotheek van heeft staan. 
    </span>

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Leuk om te lezen waarom iemand kiest voor uitsluitend audioboeken. 
    Net als Leeswammes heb ik er ook moeite mee om me te concentreren op wat ik hoor, kan bij het lezen van een boek een veel hogere concentratie opbrengen. Bij het lezen heb ik wel vaak muziek op de achtergrond.
    Een vriendin luistert boeken als ze nare klusjes aan het doen is, bijv. strijken. Dat je toch nog het gevoel hebt iets 'echt' nuttigs te doen. Daar zie ik nog wel wat in dus ik ben van plan om het toch maar weer eens te gaan proberen. Voor tijdens de nare klusjes  *DONT_KNOW*

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Als kind vond ik het heerlijk om voorgelezen te worden, maar tegenwoordig lees ik liever zelf.

    Ik heb het eens geprobeerd met een boek van Alexander McCall Smith dat gratis als podcast te downloaden was. Andrew Sachs (a.k.a. Manuel uit Fawlty Towers) las het prima voor, maar het ging me veel te langzaam, en ook het niet kunnen terugbladeren vond ik vervelend. Ik zie de tekst liever, dan neem ik het ook beter op.

    Ik houd wel erg van radio (vnl. muziek, maar afhankelijk van het onderwerp ook praatprogramma's), en ik heb op mijn ipod een paar conferences/shows van Eddie Izzard staan, die vind ik dan weer wel leuk om te luisteren terwijl ik iets anders aan het doen ben.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Toevallig: vandaag keeg ik een email van Bookdepository die een prijsvraag hebben waarbij je audioboeken kunt winnen, waaronder The Return of Sherlock Holmes! http://www.bookdepository.com/blog/comp/Win-these-great-audiobooks

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Leuk, om  die reacties  te kunnen z i e n  . Ja  ik vind ook dat het soms wel erg langzaam gaat. Als de verteller  dan ook nog extra langzaam spreekt ( om  een extra dramatisch effect te versterken ) wordt het wel erg traag . Het knopje op de iPod om de lezing te versnellen   werkt wel maar het geeft   vaak een onbedoeld komische vervorming   van de voordracht .   
    Overigens   het laatste boek van Nesbo  heb ik nu bijna " uit " ( 18 uur luisteren !!  ) en ik kan niet anders zeggen dan dat het een meesterwerk is. Zijn eerste 3 boeken vielen mij  - in toenemende mate -  wat tegen  maar met dit boek  ( the Leopard ) is hij bij mij weer helemaal terug. L e e s ( ;-)-   dat boek !  

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik ben als ik het zo lees, een vreemd geval: ik lees graag met mijn ogen, maar soms toch ook wel met mijn oren. Ik moet toegeven dat ik dat laatste vooral doe op momenten dat ik wat meer tijd heb, omdat het inderdaad wel langzamer gaat en je gemakkelijk de draad kwijtraakt. Het liefst doe ik het in de zomer: ergens onder een olijfboom liggen en je dan laten voorlezen. In de rest van het jaar luister ik het liefst naar korte, humoristische verhalen, maar ook wel naar non-fictie. 

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik vind luisterboeken prettig bij handenarbeid (foto's inscannen, strijken etc) al merk ik wel dat ik soms afdwaal. Tijdens autorijden levensgevaarlijk, leidt echt te veel af. Ik leen ze af en toe uit de biep, zou ze niet gauw kopen.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Marc, "<span>ergens onder een olijfboom liggen en je dan laten voorlezen": dat klinkt als het perfecte onthaasten. Een glaasje wijn erbij, misschien? Of val je dan juist in slaap?
    </span>

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Een paar maanden geleden ontdekte ik dat ik een luisterboek tijdens saaie bezigheden wel erg fijn vond. Ondertussen is het luisterboek echter vooral vervang door podcasts, waarbij mijn telefoon die sneller kan downloaden dan ik ze kan luisteren...

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hoi Anna, ik heb altijd muziek op staan, dus ook tijdens het lezen. Een achtergrond muziekje leidt mij nooit af. Ik moet natuurlijk geen Nederlandstalige muziek draaien tijdens het lezen want dan ga ik naar de teksten luisteren.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Erik, ik ben geloof ik een uitzonderlijk geval: een vrouw die niet goed kan multitasken. Ik sluit me het liefst helemaal op in een boek en heb alleen de trein een muziekje op m'n hoofd - om de gesprekken van mijn medepassagiers te overstemmen.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Lekker om een boek te luisteren tijdens het autorijden....Ik heb nu al een paar mooie luisterboeken in losse hoofdstukken gevonden via www.gratis-luisterboek.nl

    BeantwoordenVerwijderen