Over loslaten

Catherine O'Flynn,
The News Where You Are (GB 2010)
Roman, 272 pp.
Nederlandse titel: Wat overblijft is liefde

Het droomdebut kan een ware vloek zijn voor een schrijver. Als zij debuteert met een bijzondere en originele roman die meteen door lezers en recensenten omarmd wordt, is er niks zo moeilijk als het produceren van een waardige opvolger. Ik was helemaal weg van O'Flynns eersteling What Was Lost, zodat de verwachtingen bij haar tweede roman automatisch te hoog gespannen waren, en een zekere teleurstelling bijna onvermijdelijk was. En toch heb ik The News Where You Are met plezier gelezen, alleen werd ik er niet zo door gefascineerd en betoverd als door What Was Lost.

Sympathiek aan dit boek is dat het pleit voor de menselijke maat. Niet het grootse en machtige, maar het kleine menselijke geluk en het kleine menselijke drama zijn belangrijk. Daarnaast is er een interessant plot-element dat de aandacht van de lezer vasthoudt: het mysterie rond de dood van de succesvolle tv-persoonlijkheid Phil door een automobilist die na het ongeluk is doorgereden en waar nooit een spoor van gevonden is. Oud-collega Frank vraagt zich af hoe een dergelijk ongeluk in hemelsnaam plaats kon vonden op een recht stuk weg bij uitstekend zicht, maar de politie heeft haar onderzoek gestaakt. Frank is trouwens degene om wie dit verhaal draait. Hij heeft een vrouw en jong dochtertje, en werkt bij de plaatselijke radio-omroep in Birmingham waar hij uit volle overtuiging het kleine nieuws doet. Van zijn voorganger Phil heeft hij een grappenschrijver 'geërfd', niet omdat hij de man goed vindt, maar omdat hij het sneu vond om nee te zeggen. De grappen zijn zo tenenkrommend slecht dat ze juist weer leuk zijn en de luistercijfers varen er wel bij. Frank heeft er zelfs een fanwebsite aan te danken: www.unfunniestmanongodsearth.com.

In tegenstelling tot charmeur Phil, geeft Frank niet om uiterlijkheden en snapt hij niks van mode:

The team at Birmingham FM, merely five years out of date, smirked behind Frank’s back at his ten-years-out-of-date clothes. For Andrea, however, never suspecting that Frank could be as clueless about clothes as he turned out to be, he was cutting edge in his adoption of new-wave retro style.

Frank is één van die zeldzame wezens: een goed mens. Hij zit ermee dat er mensen in de regio zijn die alleen en zonder nabestaanden overlijden; vindt het onverdraaglijk dat zij sterven zonder dat ze een spoor achterlaten en gaat als het even kan naar hun uitvaart. En nu wordt tot overmaat van ramp ook nog één van de laatste modernistische kolossen gesloopt die ooit door zijn overleden vader zijn ontworpen. Zijn vrouw vindt dat Frank niet zo morbide moet doen:

‘Your past weighs us down a lot. Weekends spent with your mother, letters sent to defend your father’s buildings. It feels like enough history and melancholy without actively seeking out more. Maybe we should spend the time we have with each other and Mo.’ 

De obsessies van Frank en het mysterie rond de dood van Phil komen samen in de moeite die het hen allebei (en waarschijnlijk ons allemaal) kost om los te laten, om te accepteren dat hun jeugd nooit meer terug zal komen. De veel te ijdele Phil kan niet verkroppen dat hij een oude man is geworden, Frank probeert verbeten maar tevergeefs aan stukjes verleden vast te houden. Gelukkig gaat dit boek uiteindelijke over het heden en de toekomst en is het kleine geluk belangrijker dan het kleine drama. En het is ook lang niet zo zwaar op de hand als het klinkt. O'Flynn schrijft met een licht-humoristische stijl waar dat effectief is en zet bijvoorbeeld met veel levendigheid en warmte het leuke dochtertje van Frank neer.

De Nederlandse titel ('Wat overblijft is liefde') klinkt akelig klef en als ik het boek in vertaling was tegengekomen was ik er met een wijde boog omheen gelopen, maar aan de andere kant is het ook weer niet een titel die nergens op slaat. Liefde in allerlei vormen, ook en vooral andere dan de romantische liefde, is niet heel opzichtig aanwezig, maar op de achtergrond is het wel datgene wat telt in deze warme, sympathieke en vaak tedere roman.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!