Iran: een warm welkom

"Welcome to our country!" Zo werden we overal begroet, vaak door mensen die verder amper Engels spraken, maar ons toch wilden laten weten dat ze het fijn vonden dat we er waren. Iran heeft een slecht imago in de westerse wereld en ik zou er nooit willen wonen vanwege het gebrek aan democratie en vrijheid, maar ik ben heel blij dat ik een paar weken lang heb mogen genieten van de indrukwekkende oude cultuur, de schitterende bergen en de allervriendelijkste mensen. Dit is overigens geen uitputtend en volledig verslag van mijn reis, maar eerder een grabbelton van de hoogtepunten die me zijn bijgebleven of waar ik leuke foto's van had (klik op een foto voor vergroting).

Reisgegevens Periode: mei 2017 Soort reis: bergwandel- en cultuurreis Organisatie: SNP Accommodatie: hotels, gastgezinnen, tent Bezocht: Shiraz, Persepolis, Zagrosgebergte, Isfahan, Abyaneh, Kashan, Kandelous, Alborzgebergte, Kaspische Zee, Teheran Weer: zeer warm in het laagland, tot veel koeler in de bergen, met enkele buitjes.

Elke zichzelf respecterende Iraniër heeft een smart phone en de jeugd gaat de deur niet uit zonder selfiestick.

Kledingvoorschriften en dat soort dingen

De voorbereiding op deze reis was zonder meer uniek te noemen. Ik heb eerst maar eens omstandig het internet afgestruind om uit te vogelen hoe het nu precies zat met de wettelijk voorgeschreven dress code en hoe ik er, zonder me onder zo'n zwarte chador te verstoppen, toch acceptabel bij kon lopen. Het viel mee. Een hoofddoek is in het openbaar verplicht, maar die hoeft echt niet het volledige kapsel te bedekken. Een losjes omgeslagen ruime, dunne katoenen sjaal (neem vanwege de warmte vooral geen kunststof, en ook geen zijde, want dat glijdt) voldeed en in de bergen ten noorden van Teheran zag je zelfs wandelende vrouwen zonder, want de zedelijkheidspolitie controleert daar toch niet - die heeft kennelijk geen puf om anderhalf uur een ezelpaadje te beklimmen. Armen en benen moeten bedekt worden en achterwerken mogen vooral niet prominent zichtbaar zijn, maar leggings en strakke spijkerbroeken worden overal gedragen, zolang je er maar een ruim tuniekje of shirt overheen laat vallen. Eigenlijk best comfortabel, behalve het eeuwige gehijs aan de hoofddoek dan, die maar niet losjes-elegant bleef zitten (net als bij de Iraanse vrouwen trouwens, dus dat voelde dan wel weer authentiek).

Alcohol is officieel streng verboden in Iran. Dat wil niet zeggen dat de Iraniërs niet drinken (achter gesloten deuren kan er van alles), maar als eenvoudige toerist moet je er rekening mee houden dat je een paar weken droog staat. En weet je wat? Na een week was ik al gewend aan het alcoholvrije bier en van het eerste Tripeltje thuis stond ik zowat op mijn kop. Dus ook dat viel erg mee. En verder is het land alleen maar genieten.

Het grote plein van Isfahan: boven overdag en hieronder bij nacht. Mooi als een luchtspiegeling.

Duizend-en-een-nacht

Scheherazade, de legendarische vrouw die door het vertellen van sprookjes-met-cliffhangers zichzelf van een wisse dood wist te redden, was een Perzische - en als er iets in Duizend-en-een-nacht thuis hoort dan zijn het wel de hallucinant-mooie gebouwen uit het oude Perzië, zoals we die bijvoorbeeld zagen in Shiraz, de stad van de dichters, in Kashan, de woestijnstad met de verfijnde koopmanspaleisjes, en bovenal in Isfahan, de stad die in het oude centrum nog steeds de zeventiende eeuw weerspiegelt, toen het de hoofdstad van het land was. Aan Isfahan, de mooiste stad van de wereld, heb ik mijn hart verloren.

Eigenlijk waren we er veel te kort en had ik minstens een week rond kunnen dwalen over het prachtige plein (foto's hierboven), door de parken, de paleizen, de bazaars, over de middeleeuwse bruggen en had ik graag - net als de Iraniërs - nóg een avond gepicknickt langs de rivier met uitzicht op de vier eeuwen oude Brug-met-de-33-bogen, waar groepjes mannen aan het zingen waren en tout Isfahan flaneerde.

In één van de moskeeën van Isfahan

Die Macedoniër

Persepolis is het wereldberoemde 2500 jaar oude ruïnecomplex in het zuiden. Rond 300 vC werd deze stad door Alexander de Grote helaas in de as gelegd, als wraak voor het met de grond gelijk maken van de Akropolis van Athene door de Perzen een tijdje eerder. De ruïnes staan er nog en ze zijn indrukwekkend, vooral omdat een deel van de reliëfs verrassend goed bewaard is gebleven dankzij de omstandigheid dat ze eeuwen onder het zand hebben gezeten. Onze Iraanse gids noemde Alexander de Grote overigens opvallend genoeg Alexander van Macedonië. Voor de Perzen was er niks groots aan deze figuur, liet hij me desgevraagd weten, hij had alleen maar op grote schaal vernield.

Persepolis.

'Minimalisme'

Iraniërs zijn verzot op bling. Vroeger ook al, alleen was het toen nog de smaakvolle bling van de blauwe en turkooizen tegeltjes die de oude moskeeën zo hemels en oogverblindend mooi maken. Maar er is ook een veel ingehoudener esthetiek in de architectuur van het oude Perzië. Neem bijvoorbeeld het beeldschone paleisje van een negentiende-eeuwse koopman dat wij in het stadje Kashan bezochten. Onze gids noemde de stijl minimalistisch, een term die op mij gezien de rijke decoratie een tikje misplaatst overkwam, maar waar misschien wel wat voor te zeggen valt als je in beschouwing neemt dat deze decoratie bijna net zo monochroom is als de omringende woestijn. Het huis hieronder, is net als de omringende paleisjes, sterk naar binnen gericht. Van buiten zie je niks bijzonders, wat lemen en bakstenen muren, maar treed binnen en je bevindt je even later op de weelderige binnenplaats van een elegante, rijk versierde villa, met eeuwenoude ingenieuze snufjes om het binnenshuis koel te houden in de snikhete zomers.

Boven: de beeldschone binnenplaats van het Tabatabaei Huis in Kashan.

Foto's onder: het dorpje Abyaneh

Van een volstrekt andere, eerder ruige schoonheid zijn de fraaie deurpartijen in het schilderachtige bergdorp Abyaneh, waar men nog een oud-Perzisch dialect spreekt, en waar de vrouwen bontgebloemde hoofddoeken dragen en de mannen hele wijde zwarte broeken. Het is er wel erg toeristisch (mijn eerste neiging was om snel weg te rennen), maar als je de hoofdstraat verlaat, valt het reuze mee. Je kunt er ook heel aangenaam in de omringende bergen wandelen. 

Besneeuwde pieken

Vrijwel alle groepsreizen trekken van cultureel hoogtepunt naar cultureel hoogtepunt. Bergwandelvakanties in Iran moet je met een lampje zoeken, maar ze zijn er wel. Wij hebben zowel in het zuidelijk gelegen Zagrosgebergte gewandeld als in het Alborzgebergte te noorden van Teheran, niet ver van de Kaspische Zee. Zo mooi, die besneeuwde pieken en die bloemenweides. In delen van het Alborzgebergte is het trouwens in het weekend (d.w.z. donderdagmiddag en vrijdag) wel erg druk met Iraniërs die even de stad ontvluchten. Maar het leuke daarvan is ook dat je zomaar in een verjaardagsfeestje verzeild kunt raken waarbij je volgepropt wordt met cake, en jongeren in alle vrijheid ziet dansen zonder gêne en zonder hoofddoek. Wees ook voorbereid op niet-aflatende verzoeken van Iraniërs om met hun op de foto te gaan. De vermaledijde selfiestick is absurd populair en Iraniërs zijn razend nieuwsgierig naar westerlingen. Vermoedelijk staan wij inmiddels afgebeeld op hele series illegale Facebookpagina's (Facebook is geblokkeerd in Iran, maar iedereen weet dat vanzelfsprekend moeiteloos te omzeilen), wat ik maar zie als een moderne vorm van vrolijk en vriendschappelijk contact.

Het Alborzgebergte ten noorden van Iran: groen en met aangename temperaturen.

Nog één tip: als je ook naar Iran wilt, wacht dan niet te lang. Het zou me niet verbazen, als het land over een jaar of wat plat gelopen wordt door westerse toeristen en dan is er toch een beetje van die hele bijzondere charme af.