zondag 1 december 2019

Huiskamer van de stad

Detail van één van de boekenkasten in de
'biljartkamer', waar de spannende boeken
staan (en een biljart, met leren fauteuils)
Normaal val ik hier niemand lastig met mijn werk. Ik vind het zelf allemaal bere-interessant en leuk, maar ik weet dat andere mensen bij de term 'vastgoedjurist' meteen glazig gaan kijken en slaapneigingen krijgen. Nu ga ik echter een uitzondering maken. De stad Groningen heeft dit weekend namelijk een overrompelend mooie cultuurgebouw van tien verdiepingen gekregen, met onder meer een filmhuis met vijf zalen, een strip- en animatiemuseum, drie heel verschillende horecagelegenheden, een dakterras en .... een geweldige openbare bibliotheek verdeeld over vier verdiepingen. De officiële opening was afgelopen vrijdag om 17 uur, maar ik mocht (omdat ik sinds 2005 aan het project heb gewerkt en nog steeds werk) om half één al naar binnen om helemaal in mijn eentje naar hartenlust door het gebouw te zwerven (hartstikke bedankt, Elzo! je hebt deze boekenliefhebber even heel erg gelukkig gemaakt).

Tot vlak voor de opening moest het merendeel van de Groningers niks hebben van het Forum, zoals het gebouw heet. In de lokale pers was vlak voor de opening de bijnaam Gain Porem (Gronings voor 'geen gezicht')  favoriet bij de lezers. Jarenlang hoorde je in het Dagblad van het Noorden en om je heen niks anders dan geluiden als 'schandalige geldsmijterij', 'elitair prestigeproject' en 'lelijk rotding' als het om het Forum ging. Totdat het gebouw dit weekend open ging en het prompt de hele stad in zijn armen sloot. De belangstelling was zo groot, dat niet eens iedereen naar binnen kon. Zelfs zaterdagmiddag om kwart voor vier stond er nog een enorme rij, zoals een vriend uit Utrecht mij teleurgesteld appte. Net als met het Groninger Museum was iedereen tegen zolang het in aanbouw was, en vonden ze het allemaal even prachtig toen ze eenmaal binnen waren geweest. Zelfs het Dagblad van het Noorden transformeerde van azijnzeiker tot enthousiasteling met zendingsdrang. Dezelfde krant laat de geïnterviewde bezoekers nu over elkaar heen buitelen met termen als 'adembenemend' en 'omvergeblazen.'

Wat is er dan zo bijzonder aan? Ten eerste de buitenkant. Ik weet nog steeds niet of ik die wel mooi vind, dus ik kan me voorstellen dat de meeste Stadjers (zoals inwoners van de stad Groningen heten) er niet veel van moesten hebben, maar niemand kan ontkennen dat het bijzonder en uniek en intrigerend is, vooral zo in het hart van de historische binnenstad.


En dan stap je naar binnen en valt meteen het licht en de ruimtelijkheid op, iets waar je op de een of andere manier niet op voorbereid bent als je er voor staat. Het gebouw heeft een enorm open hart met wat op het eerste gezicht een wirwar van roltrappen lijkt, maar die wirwar blijkt al gauw heel logisch te zijn en brengt je van verdieping naar verdieping, van de ene sfeer naar de andere, met steeds mooiere uitzichten. Ik ga niet het hele gebouw hier bespreken, maar alleen de bibliotheekverdiepingen, want daar kwam ik steeds weer terug en die maakten mij het allerblijst. En tenslotte is dit een boekenblog.

Er zijn geen deuren in de vier verschillende onderdelen van de bieb (jeugd, fictie, informatief en Groningana), die allemaal hun eigen verdieping en hun eigen sfeer hebben. Ze zijn open naar de roltrappen toe, maar ook naar de stad toe, met vooral vanuit de fictie- en informatieve afdeling prachtige uitzichten. Tegelijkertijd zijn overal gezellige zitjes en besloten hoekjes gemaakt voor een echt huiskamergevoel. Er zijn heel veel werk- en studieplekken waar iedereen gratis gebruik van kan maken, en er is zelfs een prikkelarme ruimte met stiltewerkplekken, voor mensen die geen gekwek of andere afleiding om zich heen willen. Nou ja, kijk zelf maar.
De jeugdafdeling heet "Wonderland", met (helaas slechts tijdelijk) een stel beeldschone tafels gedekt
in de stijl van Alice in Wonderland. Ik was meteen weer tien jaar oud toen ik hier rond liep.
De fictieafdeling, waar je een spelletje schaak kunt doen.
Knusse hoekjes en weidse vergezichten op de fictieafdeling.
Riant uitzicht vanaf de informatieve afdeling. Op de achtergrond de ingang naar de stilteplekken.
Spannende hoekjes en doorkijkjes op de informatieve afdeling.
De afdeling spannende boeken; lekker knus én met uitzicht op de Martinikerk.
Hier kun je genieten van kunstboeken onder het wakend oog van de Olle Grieze (de Martinitoren).
Na afloop van je bibliotheekbezoek ga je nog even lekker koffiedrinken of iets eten in café Nok op de achtste verdieping, waar je niet alleen aan de versnaperingen kunt, maar ook een indrukwekkend uitzicht over de stad hebt.

Snap je nu dat wij apetrots op dit gebouw zijn? En zie je ook dat het geen elitaire tent is, maar een  voor iedereen toegankelijk, open, verwelkomend gebouw? En dat het de ambitie om de huiskamer van de stad te zijn helemaal waarmaakt? Kom vooral zelf kijken, ook als je niet direct in de buurt woont, want Groningen heeft er weer een trekpleister bij. Zeker voor de boekenliefhebber.

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen.

14 opmerkingen:

  1. Ik vind het er van buiten zo op de foto niet zo heel mooi uitzien, maar misschien is het anders als je het in werkelijkheid ziet. En vaak is het ook een kwestie van wennen! :-) Mooi hoe al die verschillende functies in het gebouw verenigd worden, dat maakt het naar mijn idee tot een aanwinst voor een stad. Dank je wel voor dit inkijkje!!

    Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mijn knullige foto's doen het gebouw helemaal geen recht. Gewoon even naar binnen wippen als je weer in Stad bent en de ruimtes op je in laten werken. Het is pal achter het Feithhuis!

      Verwijderen
  2. Het is duidelijk: ik moet ooit weer terug naar Groningen. Misschien volgend jaar weer naar 'Het grote gebeuren', dat hier dan ook zal plaatsvinden :-) Gefeliciteerd met deze mijlpaal!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je moet zeker terug, Barbara. Het Forum mag echt niet ontbreken in jouw serie over bibliotheken in het land!

      Verwijderen
  3. Oh! Oh! Moeten we daar niet heen met de boekbloggertjes?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Maar natuurlijk! Dat was ook mijn idee. Hopelijk zijn de anderen het er ook mee eens (moet eigenlijk wel, hè?)

      Verwijderen
    2. yesss! is het ook leuk lunchen daar?

      Verwijderen
    3. Nou en of, zoals je binnenkort zelf kunt zien (de reservering is inmiddels bevestigd).

      Verwijderen
  4. Zaterdagmiddag besloot ik na het zien van lange rij wachtenden het bezoek nog even uit te stellen. Wel heb ik door de opening van het Forum weer een abonnement op de bieb en dan lees ik binnenkort ook weer eens actuele boeken i.p.v. oude meuk van boekenmarkten en kringloopwinkels, maar daarover straks iets meer.
    Of het gebouw mooi of niet mooi is vind ik niet belangrijk. Het is zeker markant en het dringt zich prettig op als je op de Grote Markt staat. Dat komt ook omdat voor het Forum aan de oostzijde van de markt twee nieuwe truttige gebouwen staan die je in elke provinciestad ziet. Het Forum heeft duidelijk meer klasse en je wordt als het ware naar het gebouw toegezogen, alleen de bouwhekken verhinderen dat. Waarom staat het Forum niet aan de markt zelf en heeft men die truttige gebouwen achter het markante gebouw geplaatst?
    Ik hoop dat het Forum een succes wordt, ook omdat de exploitatie veel kosten met zich mee brengt. Sommige politieke partijen wezen op het gevaar dat dit ten koste kan gaan van de verspreiding van de diverse bieb-filialen. Sluiting van deze filialen om een centrale bieb in een mooi duur gebouw in stand te houden is niet mijn keuze.
    En dan waar het mij vooral omgaat: de inhoud, het lezen. Als kervers lid en opgeleid bibliothecaris zocht ik direct in de catalogus. Momenteel lees ik 'Houd de sanseferia hoog' van Orwell, volgens mij een klassieke schrijver waarvan ik heel wat exemplaren in Groningen verwacht. Geeneen! In de landelijke catalogus vind ik drie exemplaren en het interbibliothecair leenverkeer kost tegenwoordig 4,50. Jeetje, als dat de prijs is die we voor mooie gebouwen moeten betalen? Geef mij dan maar opgestapelde containers waar wel alles bewaard wordt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En toch zou ik je willen adviseren om nog even te wachten met een eindoordeel, totdat je uitgebreid binnen geweest bent, René.
      Waarom het Forum niet aan de Grote Markt staat? Dat komt omdat er geen enkele private partij bereid was om op de plek achter de markt iets te ontwikkelen. Uiteindelijk bleef toen alleen de mogelijkheid over om daar door de gemeente zelf een culturele bestemming te laten realiseren. We hadden ook die naargeestige parkeergarage kunnen laten staan, maar dan was dit deel van de binnenstad een onherbergzaam hol gebleven, wat zonde is. Voor de voorkant van de Grote Markt was wel genoeg belangstelling uit de markt om daar iets te ontwikkelen. Door de gronduitgifte daar kregen we weer inkomsten die we konden gebruiken voor het Forum. Die truttige gebouwen worden dus niet door de gemeente gerealiseerd, en de gemeente heeft daarom ook niks over het ontwerp ervan te zeggen, met uitzondering van de gebruikelijke welstandseisen.
      Enfin, ik hoop dat je als je eenmaal binnen bent geweest toch nog een beetje positief wordt. En nog veel plezier met George Orwell ;-)

      Verwijderen
    2. ik vind de collectie van de biep ook tegenvallen, ben iets van 2 jaar geleden lid geworden maar leen eigenlijk alleen e-books

      Verwijderen
    3. Volgens mij word ik best wel blij van het Forum: het is een gebouw met een eigen ponem. Het geïnvesteerde geld is in mijn ogen ook goed besteed. Een stadsbestuur moet lef tonen en de dynamiek in het hart van de stad levend houden. Ik draag het Forum een warm hart toe en ben daarom weer lid van de bieb. Ook ga ik natuurlijk veel kekke rolprenten aanschouwen. Maar mijn punt is dat ik me wel zorgen maak over het bibliotheekwezen en ik hoop dat de bouw van het Forum op termijn geen gevolgen heeft op de verspreiding van de bibliotheken in de grotere gemeente Groningen. Vroeger leerde ik op de academie het hoofddoel: de bevordering van het vrije verkeer van informatie. Er waren bibliotheken met regionale steunfuncties zodat de beschikbaarstelling van boeken geborgd was. Dat viel gistermiddag met mijn nieuwe pas wel een beetje tegen en je zult me daarom nog vaak in de kringloop tegenkomen: op zoek naar boeken, naar prachtige vertalingen, naar verhalen.
      Bedankt voor de uitleg over waarom het gebouw niet aan de markt staat. Zou dat met een bestuurder als Gietema ook gebeurd zijn? Of zijn de verhoudingen nu ten gunste van de projectontwikkelaars?Ach, laat maar. Dat was ook vroeger. Ik verheug me op mijn bezoek aan het Forum.

      Verwijderen
    4. Fijn om te horen dat je toch blij wordt van het Forum! Wat betreft de collectie en de prijs die kleine filialen eventueel indirect voor het Forum hebben moeten betalen: daar weet ik helaas niks van, ook omdat ik zelf niet in Stad woon en dus geen lid ben. Het zou inderdaad zonde zijn als het aanbod elders nu verschraald is.
      En ik moet toch nog even wat kwijt over die projectontwikkelaars. Het is niet zo dat die voorgetrokken zijn door ze een mooier plekje te gunnen. Het oorspronkelijke idee was dat de hele oostkant van de Grote Markt (inclusief achterkant) ontwikkeld zou worden door commerciële partijen. De treedt normaal gesproken nooit op als ontwikkelaar vanwege de financiële risico's die hieraan verbonden zijn. De raad (die over de financiën gaat) is ook niet bereid om daar geld voor uit te trekken. Normaal was dus het hele project door commerciële ontwikkelaars gedaan en waren er uitsluitend commerciële functies gekomen. Dat het toenmalige bestuur er toch voor gekozen heeft om op deze moeilijke plek zelf aan de slag te gaan en ook nog eens met een culturele invulling, getuigt juist van ontzettend veel moed en zeker niet van een al te positieve verhouding ten opzichte van projectontwikkelaars (die stuk voor stuk goed voor de grond hebben betaald). Het heeft dan ook heel veel moeite gekost om steeds weer de raad en de subsidiegevers te overtuigen, maar het bestuur heeft toch volgehouden en is daarvoor gelukkig beloond. Of eigenlijk is de stad nu beloond - zoals het hoort.

      Verwijderen
  5. Van de Engelse versie Keep the Aspidistra Flying zijn daarentegen 20 exemplaren in Nederlandse bibliotheken aanwezig.

    BeantwoordenVerwijderen