The Eagle of the Ninth (GB 1954)
Roman, 304 pp.
In het Nederlands verkrijgbaar als De adelaar van het negende.
Net zoals de Romeinen er verdorie maar niet in slaagden om het dorpje van Asterix in te nemen, zo kregen ze ook nooit definitief voet aan de grond in Caledonia, dat in de eerste eeuwen van onze jaartelling bewoond werd door stammen die door de Romeinen 'Picti' werden genoemd ('beschilderde mensen'). Caledonia komt ongeveer overeen met wat nu Schotland is, alleen woonden er toen nog geen Schotten. Die kwamen vier eeuwen later pas, uit Noord-Ierland, om in Caledonia het koninkrijk Dalriada te vestigen, waar in de eeuwen daarna de Picten langzaam in op gingen.
In wat tegenwoordig Engeland heet, woonde toen nog een lappendeken aan Keltisch sprekende stammen die door de Romeinen wél waren onderworpen. Het grootste deel van de bovenlaag van deze Kelten nam met groter of kleiner enthousiasme de Romeinse levensstijl over, maar de rest bleef de Romeinen zien als bezetters, vandaar dat overal in het land Romeinse forten in stand werden gehouden. In één zo'n fort, in een uithoek in het zuidwesten van het land, arriveert in het jaar 120 vanuit Italië een jonge centurion, Marcus Flavius Aquila. Zijn vader was ook ooit officier in het Romeinse leger in Brittannië, maar is jaren geleden met het Negende Legioen verdwenen in de mist van Caledonia. Marcus gaat samen met een jonge Britse slaaf proberen uit te zoeken wat er van hem en zijn legioen is geworden en vertrekt op een lange en gevaarlijke undercoverreis naar het land van de vijandige Picten, de verontrustende geruchten over het Negende achterna.
Dit is officieel een jeugdboek, maar dan wel één voor de oudere, intelligentere jeugd - niet persé iets voor het Harry Potterpubliek. Omdat het voor een jeugdboek tamelijk 'moeilijk' is, is het ook een prachtig avonturenboek voor alle volwassenen die van historische romans houden en geïnteresseerd zijn in de oudheid. Want Sutcliff heeft niet alleen haar geschiedenis grondig onderzocht, maar heeft die op zo'n manier in het verhaal geïntegreerd dat de historische achtergrond niet op het boek drukt maar het juist verlevendigt, met precies het juiste niveau aan details en sfeerschildering. Het verhaal wordt bovendien zorgvuldig en geleidelijk opgebouwd. Ze neemt de tijd om haar personages neer te zetten, om de omgeving te schilderen en de achtergrond uit de doeken te doen.
Het bezette Brittannië heeft interessante parallellen met de veel later door Groot Brittannië op haar beurt bezette gebieden, zoals het koloniale India dat in 1954 nog maar net onafhankelijk was geworden. Ik vraag me af of dat er iets mee te maken heeft dat dit boek door de ogen van de bezetter wordt gezien, in plaats van door de ogen van het bezette volk, die tenslotte voor een deel de voorouders waren van de huidige Britten. Interessant is dat het Romeinse leger lang niet zo wordt verheerlijkt als ik eerst vreesde. Ook hier komen 'bezetters' voor who go native, net als destijds in Brits India en Brits Oost-Afrika, en Sutcliff heeft duidelijk sympathie en begrip voor deze ex-soldaten. De relatie bezetter en onderworpene, een belangrijk thema in dit boek, is iets dat deze roman wat mij betreft boven het niveau van een spannend avonturenverhaal uittilt en het boeiend genoeg maakt voor volwassenen.
Het is jammer dat ik dit boek nooit in mijn jeugd in handen heb gekregen, want ik was destijds dol op avonturenverhalen. Gelukkig kan ik er nu ook nog van genieten en gelukkig heeft Rosemary Sutcliff nog een hele hoop andere historische romans geschreven, die sinds kort ook als Kindle eBoek zijn te krijgen. Mijn volgende Sutcliff wordt The Silver Branch, het vervolg op The Eagle of the Ninth, dat bijna twee eeuwen later speelt, in de tijd dat de Romeinen hun greep op Brittannië beginnen te verliezen als gevolg van aanhoudende aanvallen door Saksische piraten- een hele interessante periode!
PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!
Boeiend ...er zijn overigens vele interessante lezingen in iTunesU te vinden over de neergang van het Romeinse Rijk in Engeland .
BeantwoordenVerwijderenBedankt voor de aanvulling, Leon. Ik vind de eindtijd van het Romeinse Rijk een fascinerende periode om over te lezen, vooral omdat er door het drastisch verminderde aantal geschreven bronnen in deze tijd nog veel onbekend is over wat er precies aan de hand was. Dat spreekt dan weer tot mijn verbeelding.
BeantwoordenVerwijderenDe naam Rosemary Sutcliff doet ergens bij mij wel een bel rinkelen.....maar daarna is het weer stil. Ik denk dat ik haar wel ken uit mijn jeugd maar kan me er niets meer van herinneren. Lijken me wel gave boeken, dank voor de tip!
BeantwoordenVerwijderenIk heb al vaker lovende recensies over dit boek gelezen, maar de jouwe heeft me dan toch doen besluiten het op mijn leeslijstje te zetten.
BeantwoordenVerwijderenHelaas is de Engelse versie in mijn bieb een navertelling van slechts 88 pagina's (zoals je al schreef, 'moeilijk'), en de Nederlandse versie is een 'lichte bewerking van de oorspronkelijke vertaling'. Hmm. Ik vraag me af wat ze daarmee bedoelen. De vertaling is van Miep Diekmann, toch niet zo ouderwets, lijkt me. Maar deze is gelukkig niet ingekort.
Dat had ik ook, Joke. De naam Rosemary Sutcliff kwam me vaagjes bekend voor, maar ik denk toch niet dat ik ooit iets van haar gelezen heb in mijn jeugd, want dan had ik het nog wel geweten. Misschien op 11-jarige leeftijd in de bieb tegen gekomen en gedacht dat het niks voor mij was.
BeantwoordenVerwijderenLethe, je vraagt je inderdaad af wat ze bedoelen met een lichte bewerking. Maar Miep Diekman is volgens mij een betrouwbare naam, iemand uit mijn jeugd, die er vast niet al te veel aan veranderd zal hebben.
BeantwoordenVerwijderenMiep Diekmann is de oorspronkelijke vertaalster, vandaar dat ik verbaasd was dat een bewerking nodig werd gevonden.
BeantwoordenVerwijderenMaar inmiddels ben ik erachter dat de Nederlandse heruitgave een filmeditie is, en dat ze de volgorde van de eerste drie hoofdstukken hebben veranderd om synchroon te lopen met de film. >:o Degene die het stukje schreef, zei dat het geen verbetering was. Het einde van de film is ook anders, ik denk dat we nog blij mogen zijn dat ze dat niet hebben aangepast in het boek. ;)