woensdag 30 juli 2008

Existentialisme in New Orleans

Walker Percy,
The Moviegoer (VS 1960)
Roman, 242 pp.


Toen ik dit boek uithad, wist ik niet meteen wat ik ervan moest vinden. Op zich was me wel duidelijk dat Walker Percy een interessante en verbeeldingsvolle schrijver is, maar wat moest ik met die twee rijke, bevoorrechte hoofdpersonen, die maar niet goed weten wat ze met het leven aanmoeten en waar ik zo weinig van mezelf in herkende dat ik me moeilijk in kon leven?

Eerst maar eens recapituleren waar dit boek overgaat: het wordt verteld vanuit het perspectief van Binx Bolling (bijna 30), die na de oorlog in Korea voor zijn rijke oom in New Orleans is gaan werken als effectenmakelaar. Binx kan zijn draai niet vinden. Hij is weliswaar succesvol in zijn werk, vindt bevrediging in bioscoopbezoek, het verdienen van geld en het hebben van affaires met opeenvolgende scretaresses, maar met enige regelmaat slaat er een vaag soort wanhoop toe - de angst dat hij geen individu is, maar anybody and anywhere of nog erger, no one and nowhere, is geworden. Om aan die angst te ontsnappen onderneemt Binx zo nu een dan een search, een vaag soort existentiële zoektocht door het dagelijks leven, waarin hij op zoek gaat naar de zin van zijn bestaan. Als zijn tante hem vraagt "What do you love? What do you live by?" weet hij niks te zeggen. De laatste keer dat hij intens het leven ervoer, was toen hij met een kogel in zijn schouder ergens in Korea lag.

Tot zover Binx. Hij functioneert op zich best goed, maar met zijn stiefnicht Kate (dochter van de rijke oom) is het zo nu en dan crisis en dan wordt Binx opgetrommeld om met Kate te praten. Kate heeft een aantal jaren gelden haar verloofde verloren op de avond voor haar bruiloft. Inmiddels is er een nieuwe verloofde en met een nieuwe bruiloft in zicht lijkt Kate op instorten te staan.

Dit klinkt allemaal nogal melodramatisch, maar dat is het niet. Binx (en indirect natuurlijk de schrijver) doet zijn best om de toon licht te houden. Hij heeft het niet over existentiële wanhoop, maar over malaise. Hij observeert intensief zijn omgeving en probeert zich te laten opvrolijken door kleine dingetjes. Hij zoekt soelaas van de malaise in onbenulligheden. Kate is de enige die ziet hoe hij echt in het leven staat, die hem doorheeft.

Het boek is origineel geschreven, zonder cliché's, maar er staan veel verwijzingen naar eigentijdse (circa 1960) en lokale zaken in die ik in het geheel niet kan plaatsen. Dat gecombineerd met de moeilijkheid om me echt in te leven in de hoofdpersonen, maakte dit voor mij een enigszins ondoordringbaar boek. Dat is echter een uiterst subjectief oordeel en zegt eerlijk gezegd niet zoveel over de literaire kwaliteiten van Walker Percy.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten