vrijdag 9 november 2012

De pest in Rome

Rita Monaldi & Francesco P. Sorti,
Imprimatur (Italië 2002)
Roman, 747 pp.
Vertaald uit het Italiaans door Jan van der Haar


Het is september 1683. De Turken hebben de stad Wenen belegerd en Europa siddert, maar de Zonnekoning in zijn paleis in Versailles weigert de belegerde Hapsburgers te hulp te schieten, terwijl de paus juist koortsachtig steun probeert te mobiliseren tegen de Turken. Zal hij het redden? Of zal Europa onder de voet worden gelopen door de Ongelovigen? Intussen is in een herberg in Rome tot grote schrik van de stad een geval van de pest geconstateerd en wordt het groepje aanwezige gasten gedwongen om voorlopig in quarantaine te blijven. Eén van de gasten is echter een arts uit Siena en hij vraagt zich in de beslotenheid van de herberg of het wel inderdaad om de pest gaat. Volgens hem is de oude Fransman vergiftigd.

Aha, een standaard locked room mystery, zegt de lezer nu. Ja en nee. Ja, want de dader  moet gezocht worden onder een beperkt groepje aanwezigen dat nergens heen kan. Nee, want de buitenwereld en de Europese geschiedenis spelen een minstens even grote rol in de oplossing van het mysterie als het kringetje van verdachten. Het schrijversechtpaar Monaldi en Sorti bestaat namelijk uit twee geschiedkundigen en dat zullen we weten ook. De historische achtergrond is zeer nauwgezet en met veel verve ingevuld. De arts geeft uitgebreide 'geleerde' medische uiteenzettingen, die met de huidige kennis lachwekkend en erg komisch aandoen. De gerechten die het herbergiersknechtje (tevens verteller) klaarmaakt, worden met veel plezier voor detail uit de doeken gedaan. En de wat raadselachtige abt c.q. castraatzanger c.q. spion Atto Melani krijgt er, net als verscheidene andere gasten trouwens, maar niet genoeg van om het onwetende knechtje omstandig op de hoogte te brengen van de politieke situatie in Europa. De schrijvers hebben die geschiedenislessen over het algemeen op knappe wijze in het verhaal verwerkt. Ik ben bepaald geen kenner van de zeventiende eeuw, zodat die lessen ook voor deze lezer zonder meer noodzakelijk waren, maar ze waren vaak wel zo lang en complex, dat ik er eerder vermoeid dan verlicht door raakte. En ik ben toch echt wel een liefhebber van geschiedenis.

Gelukkig is er ook het nodige plezier te beleven aan het boek. De nachtelijke avonturen, waarbij Atto Melani en zijn hulpje de verteller clandestien op onderzoek gaan, zijn zeer onderhoudend en spannend. Het duo krijg daarbij hulp uit de onverwachte hoek van twee lijkenpikkers, die originele (en leuke) parallellen opleveren met het moderne noir misdaadgenre, waarin de speurder zelf ook niet brandschoon is en er geen moeite mee hoeft om criminele elementen in te schakelen teneinde de misdaad op te lossen.

Wat ik als muziekliefhebber ook mooi vond, is de grote rol die een rondo voor gitaar in het verhaal speelt. Eén van de gasten is namelijk de Franse musicus Robert Devizé (oftwel de echt bestaand hebbende Robert de Visée) en hij speelt voortdurend een stuk waar met name de verteller steeds meer door betoverd raakt, en dat uiteindelijk van groot belang is voor de plot. Dat rondo blijkt gebaseerd te zijn op dit klavecimbelstuk van Couperin, dat ik natuurlijk onmiddellijk heb aangeschaft en nu op de achtergrond afspeel. Het heeft inderdaad iets hypnotiserends. Maar ik dwaal af.

Al met al heb ik gemengde gevoelens over dit boek. De intrige is boeiend en origineel, er zit humor in het boek, het is intelligent geschreven, de historische achtergrond voelt ontzettend authentiek, maar de geschiedenislessen en het politieke gekonkel uit de tijd zijn wel erg opdringerig en wel erg ingewikkeld. Wat mij betreft zijn de schrijvers er dus  toch niet helemaal in geslaagd om de geschiedenis op organische wijze te integreren in het verhaal. Mogelijk had ik óók meer van het boek genoten als ik van te voren beter op de hoogte was geweest van de historische achtergrond, maar de zeventiende eeuw is nu eenmaal niet mijn periode.

PS Aarzel om niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen!

8 opmerkingen:

  1. Het boek pakte mij direct, inclusief alle historische details, daarom heb ik alle andere delen ook al gelezen, allemaal met de oude schurk Atto Melani in de hoofdrol. Snel fragment heb je uitgekozen, ik heb meer met dit tempo, http://www.youtube.com/watch?v=9ffPVFTmK48 maar à chacun son goût natuurlijk ;-) Leuk om je recensie te lezen, want de inhoud van dit deel was al weer wat weggezakt

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Weet je, het boek greep mij ook direct; het was pas later dat ik steeds meer geschiedenismoe werd. Toch was er gelukkig ook veel in het boek waarvan ik wel genoten heb, dus het lezen ervan was absoluut geen zonde van de tijd.
    Wat betreft Couperin: ik houd voor dit stuk inderdaad meer van de snellere tempi. Mijn cd-versie is die van Blandine Verlet en haar uitvoering vind ik persoonlijk toch spannender dan die van Elaine Comparone. Maar zoals je terecht zegt, à chacun son goût.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag Anna. Ik heb dit boek jaren geleden met plezier gelezen. Wat ik heel knap vond was dat ze de sfeer van 17de eeuwse teksten zo goed oproepen. Ik heb er tijdens mijn studie een hele boel moeten lezen en die waren net zo breedsprakerig en opsommerig. Goed nagedaan dus, maar voor de hedendaagse lezer heel vermoeiend, al kan ik heel wat saaiheid verdragen, deel vier uit de reeks was er mij toch ook te veel aan! In dit eerste deel zijn die lijkenpikkers echt geweldig. Ze spreken een fantastisch taaltje. Alleen daarvoor is het boek een aanrader.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ja, die lijkenpikkers behoorden ook tot mijn favoriete onderdeel van het boek, vooral die ene die steevast alleen maar "Gfrrrlûlbh" zegt, wat de ander vervolgens moeiteloos tot hele verhalen vertaalt.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik heb ooit wel eens eerder iets gelezen van dit schrijversechtpaar, maar ik kan er niet op komen welk boek dat was. Wat ik nog wel weet, is dat ik toen niet kon beslissen of ik hun stijl nu juist wel of juist niet prettig vond. Misschien moet ik ze nog eens een tweede kans gunnen. Geweldig dat je door het lezen over muziek, zelf ook weer in die muziek duikt!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Mrs Jo, mogelijk heb je Versluiering gelezen, dat gratis werd verspreid tijdens de Maand van het Spannende Boek vorig jaar? Dat was tenminste mijn eerste kennismaking met dit echtpaar.
    Ja leuk hé, die muziek? Ik heb inmiddels ook een cd met gitaarmuziek van o.a. Robert de Visée en Francesco Corbetta, die allebei zo'n grote rol spelen in dit boek. Alleen daarom heeft het verhaal me al heel wat opgeleverd. Ben jij ook een muziekliefhebber?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ha, dit boek heb ik op mijn e-reader staan. Ik vind het interessant klinken, dus denk dat ik er eens aan ga beginnen (m'n vorige e-book is net uit) :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Marieke, ik vind de e-reader echt ideaal voor dit soort dikke pillen. Geen gezeul in de trein, geen zwaar boek waar je een lamme hand van krijgt.
    Veel plezier alvast met het verhaal.

    BeantwoordenVerwijderen