Bont en uitbundig

Karan Mahajan
Family Planning (India 2008)
Roman, 264 pp.
Niet in het Nederlands vertaald
16 februari 2017


Dit boek is bijna net zo chaotisch en over-the-top en barstensvol leven als New Delhi, waar het speelt. De familie Ahuja is een soort microkosmos van het chaotische en stampvolle India: maar liefst dertien kinderen van zestien jaar en jonger en nummer veertien is onderweg. Grote gezinnen gezellig? Niet dit grote gezin: "The house was the riots of 1947, the children massacring one another with a calm disrespect for personal boundaries."

Soapster
De oudste zoon is nog maar zestien en schaamt zich zo voor de uitpuilende kinderkamer dat hij geen van zijn vrienden ooit heeft verteld hoeveel broertjes en zusjes hij heeft. 'Waarom in godsnaam zoveel?' vraagt hij aan zijn vader, de minister van Ruimtelijke Ordening, die het als zijn missie ziet om de verkeerschaos van Delhi op te lossen door de aanleg van zoveel mogelijk fly overs. Vader Rakesh moet daarop het antwoord schuldig blijven, want hij kan moeilijk bekennen dat hij zijn lelijke vrouw alleen maar sexy vindt als ze zwanger is. Rakesh heeft bovendien wel meer aan zijn hoofd en biedt even later zijn ontslag aan als minister (voor de 63ste keer). Tegelijkertijd breekt er een politieke crisis in de stad uit omdat een personage uit een populaire soap dood is gegaan (de betreffende acteur wilde de serie uit) en neemt de premier naar aanleiding daarvan een onverwachte en onconventionele stap. O ja, en zoon Arjun richt een abominabel slechte rockband op om indruk te maken op een meisje. Hij is tenslotte zestien.

Kleurrijke chaos

Dit is een roman die ofwel helemaal wél aanslaat of helemaal niet, vermoed ik. Het was bij mij een beetje als een muziekstuk waarvan ik aanvankelijk de melodie en het ritme niet kon plaatsen en onderscheiden. Toen ineens klikte er spontaan een knop in mijn hoofd en hoorde ik tot mijn verrassing een uiterst aanstekelijk lied. Midden in de kleurrijke chaos zijn bovendien ook donkerder stukjes te vinden die de personages voor je winnen: de reden dat Rakesh doof is aan één oor, de manier waarop hij aan zijn bruid kwam, de eenzaamheid die hem soms overvalt. Maar die momenten gaan meestal gauw weer ten onder in de drukte van Delhi, waar het leven onverbiddelijk en op volle snelheid altijd maar door lijkt te denderen.

En er zijn stukjes tederheid, zoals de liefde van de moeder voor de oudste zoon, een liefde die niet zo vanzelfsprekend is als je het verhaal erachter hebt gehoord, en de onhandige en tamelijk aandoenlijke pogingen van Arjun om het meisje waar hij verliefd op is te versieren. Hij doet zich niet alleen voor als rockster, maar zelfs als moslim, als hij ontdekt dat ze sympathie voor arme moslims heeft. De vader-zoonrelatie tussen Rakesh en Arjun is al net zo onhandig en op zijn eigen manier even aandoenlijk.

Omkoping
Ik heb eveneens genoten van de satire op het politieke leven, raak en geestig weergegeven in de onderstaande passage waarin Rakesh zijn ontslag indient (vooral even doorlezen tot het einde):

Making a decision to resign was easy enough: Mr. Ahuja had done so sixty-two times in his career. He’d learned early on that in a lethargic political system—racked with sluggish subcommittees, idle parliaments, and five-year promises—the fastest way to get one’s own government to take action was to throw a massive tantrum. To hand in one’s “papers.” To complain to the press.
The breakdown of his resignations was roughly as follows:
Over irritations caused by colleagues in the Flyover Fast-Track: 37
Over being offered a share of a corrupt deal: 15
Over anti-Muslim legislation (such as renaming streets in Delhi so as to have distribution of Muslim and Hindu names proportional to the respective populations, or the establishment of a Hindu Holocaust Museum that declared that nearly 10 million Hindus had been massacred by Muslim invaders): 6
Over not being offered a share of a corrupt deal (these were those rare deals where every single member of the party was involved—why should he have been left out? Didn’t he have thirteen children to educate?): 2

Tegenstrijdig
Deze uitbundige en grappige roman bracht mij veel plezier, maar ik weet niet goed aan wie ik hem nu wel of niet zou moeten aanbevelen. Als je ooit in India bent geweest en daar net als ik gegrepen werd door het uit zijn voegen barstende leven en zijn bonte, felle kleuren, dan is dit vast een boek voor jou. Mahajan, die nu in de VS woont, romantiseert en exotiseert India niet en er is daarom geen greintje kitsch aan, maar gelukkig gaat met de satire ook een flinke portie affectie voor zijn geboortestad gepaard, waardoor Family Planning veel warmte uitstraalt. Het boek is wat dat betreft al net zo tegenstrijdig als India zelf.

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen. Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Dan zou het fijn zijn als je een link bij de reacties plaatst.