Wesley en Stacey: een liefdesgeschiedenis

Stacey O'Brien,
Wesley the Owl:
The Remarkable Love Story of an Owl and his Girl (VS 2008)
Memoires, 240 pp.
Niet in het Nederlands verkrijgbaar


Wil je in de donkere dagen rond de kerst een hartverwarmend, waargebeurd verhaal lezen? Om lekker in de knusse kerstsfeer te komen én om allerlei verrassende dingen over kerkuilen aan de weet te komen? Dan zit je met Wesley the Owl wel goed. Vele jaren geleden, toen O'Brien als jonge biologe op een onderzoeksinstituut van Caltech (de TU van Californië) werkte, kreeg ze van haar baas een baby van vier dagen oud mee naar huis. De baby was een kerkuiltje zonder ouders dat kennelijk uit het nest was gevallen, en daarbij een zenuwbeschadiging aan de linkervleugel had opgelopen waardoor het nooit in het wild zou kunnen jagen. Groot brengen en dan terug uitzetten in het wild was dus geen optie en de opvangfaciliteiten in de buurt zaten vol. O'Brien nam de uil mee naar huis, noemde hem Wesley en zou tot zijn dood, negentien jaar later, voor hem zorgen.

Volledige afhankelijkheid
Ze weet waar ze aan begint: "Taking him in would make it impossible for him ever to go back to the lab’s aviary with the other owls, or to any other facility, because he would bond with me. It would be up to me to give him a happy, comfortable life. He would be completely dependent upon me physically and emotionally, and if I were ever to abandon him, I could doom him to die from fear, confusion, and grief." Uilen zijn namelijk heel gevoelig en kunnen dood gaan van angst of pure ellende. "For example, owls mate for life, and when an owl’s mate dies, he doesn’t necessarily go out and find another partner. Instead, he might turn his head to face the tree on which he’s sitting and stare fixedly in a deep depression until he dies. Such profound grief is indicative of how passionately owls can feel and how devoted they are to their mates."

Wesley als peuter

Knuffelig
En het brengt nogal wat praktische gedoe met zich mee. Wat doe je bijvoorbeeld met de uilenballen overal in de kamer en met de keuteltjes? Een extra complicatie was dat het uiltje de eerste vier maanden niet alleen gelaten kon worden. Het beestje meenemen naar het werk was geen probleem, want overal op het instituut vlogen uilen rond (het was tenslotte een uilenonderzoeksinstituut), maar op O'Briens liefdesleven had het een tamelijk rampzalige invloed. 'Wat zit er in die doos?' vraagt haar date. 'Een baby-uil.' De aantrekkelijke jongeman kijkt in de doos en gaat nog net niet over zijn nek. Dat werd dus niks. Maar tussen het meisje en de uil werd het juist des te meer. Uilen hebben net als veel andere vogels allemaal een uitgesproken eigen persoonlijkheid en zijn nieuwsgierig en speels, en kunnen ontzettend knuffelig zijn, zoals Wesley. Wesley wordt zelfs zo knuffelig dat hij op een gegeven moment met O'Briens arm begint te paren en er gênant genoeg druppeltjes sperma op achterlaat.

Wesley en Stacey

Complexe emoties
Onderzoekers zijn over het algemeen (en deels ook wel terecht) als de dood om dieren te antropomorfiseren en er emoties aan toe te kennen, ook omdat zoiets moeilijk wetenschappelijk hard te maken is. Maar zoals iedereen die een intense band met een kat of een hond heeft opgebouwd weet, kunnen dieren net zo goed blij en verdrietig zijn. Emoties ontstaan immers in het limbisch systeem, een heel oud deel van de hersenen dat we niet alleen met andere zoogdieren delen maar ook met reptielen en vogels. Het schijnt bovendien dat hoe intelligenter een soort is, hoe complexer de emoties kunnen zijn. Dat geldt in de vogelwereld bijvoorbeeld voor papegaaien (zie dit boek), maar evenzeer voor uilen. En wie het verhaal van Wesley leest, kan niet anders dan concluderen dat uilen net zo zeer lief kunnen hebben als onze honden, onze katten en mensen, en dat ook liefde geen uniek menselijke emotie is.

Wesley als volwassene

De hartslag van een muis
In een ander opzicht zijn uilen echter volledig verschillend van mensen. Hun voornaamste zintuig is namelijk niet zicht, maar het gehoor. Een uil beleeft de wereld vooral door middel van zijn oren. Dat is ook het zintuig dat hij gebruikt om te jagen. Een uil kan in het donker een muis vangen, niet omdat hij nachtvisie heeft, maar omdat hij de hartslag van de muis kan horen en daar met verbazingwekkende exactheid op in kan zoomen. Over muizen gesproken: dat is het enige dat uilen eten en omdat Wesley ze niet zelf kan vangen, is het aan Stacey om daar voor te zorgen, wat zo zijn eigen uitdagingen met zich mee brengt, bijvoorbleed muizen die ontsnappen naar de logeerkamer, waar op dat moment natuurlijk net een paar hele belangrijke gasten verblijven.Bezittingen moeten er ook aan geloven, want Wesley vindt het heerlijk om met papier te spelen, en is vooral verzot op het kapotscheuren van tijdschriften. Maar ook andere spullen zijn niet veilig voor zijn speelsheid. "Wesley left a mark on almost every item I owned, and I sacrificed more and more of my property to Wesley’s whims—clothes, books, papers, blankets, and furniture. I just didn’t care about those things and felt like the luckiest person in the world to have him in my life."

Warmhartig
Tegen het eind schiet O'Brien helaas even flink uit de bocht, als ze ervan overtuigd raakt dat ze via telepathie met haar uil kan communiceren. Telepathie is echter een verschijnsel waar al ontzettend lang onderzoek naar wordt gedaan en waarvan het bestaan op geen enkele manier overtuigend is aangetoond (zie bijvoorbeeld dit artikel). Ik ben bang dat O'Brien zich in dit geval heeft laden leiden door wensdenken en dat ze door de nauwe band met Wesley haar wetenschappelijke objectiviteit eventjes is kwijtgeraakt. Ook is O'Brien geen diepzinnige literator, zoals Helen Macdonald, die dat onvergetelijke boek over een havik schreef. Dat zijn echter maar ondergeschikte kritiekpuntjes. Ik heb dit mooie, warmhartige verhaal met ontzettend veel plezier gelezen en bedank Joke dan ook heel hartelijk voor het toesturen ervan.

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen. Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Dan zou het fijn zijn als je een link bij de reacties plaatst.