Niet "wie" maar "waarom"

Femi Kayode,

Lightseekers (Nigeria 2021)

Roman, 432 pp.

(Nog?) niet in het Nederlands vertaald

In deze uitstekende Nigeriaanse misdaadroman gaat het er niet om om uit te vissen wie het heeft gedaan. Want wíe de drie studenten van de naburige universiteit heeft vermoord is maar al te duidelijk: het was een lynchende meute, vastgelegd op een aantal schokkende video’s, die breed zijn gedeeld op sociale media, zoals tegenwoordig gangbaar is. Als reden werd opgegeven dat de studenten spullen hadden gestolen, maar hoofdpersoon Dr. Philip Taiwo vindt het moeilijk te geloven dat een menigte zó opgehitst kan worden dat ze een drietal jongemannen alleen daarom executeren met brandende autobanden. De vader van één van hen, een rijke bankdirecteur, heeft geen vertrouwen in de plaatselijke politie en huurt daarom Philip in om uit te zoeken wat er werkelijk achter de moord op zijn zoon en zijn medestudenten zit. 

Besloten studentenverenigingen

Philip is (net zoals de schrijver zelf trouwens) psycholoog. Hij heeft jaren in de VS gewerkt, onder meer voor de recherche van San Francisco en is gespecialiseerd in het gedrag van menigtes. Hij is nu – enigszins onwennig – samen met zijn gezin weer terug in Nigeria, waar hij na al die jaren tegelijkertijd een buitenstaander en een insider is. Hij vliegt vanuit zijn thuisbasis Lagos naar Port Harcourt in Oost-Nigeria en rijdt samen met een chauffeur van zijn opdrachtgever naar Okikri, het stadje waar de moord plaats vond. Daar is de ontvangst zeer vijandig en Philip vraagt zich af in wat voor gruwelijk wespennest hij in hemelsnaam is beland. Eén ding is al gauw evident, namelijk dat de verhoudingen van Okikri met de nabij gelegen universiteit onder hoogspanning staan. En dat heeft waarschijnlijk te maken met de wel heel bijzondere aard van veel Nigeriaanse studentenverenigingen. Philip googlet op een gegeven moment de term "confraternities at Nigerian universities" en schrikt zich wezenloos. Lees zelf bijvoorbeeld dit artikel van de BBC en je zult net zo geschokt zijn. 

Social media

Maar er is meer aan de hand dan alleen dit. Ook social media spelen een doorslaggevende rol in de geweldsuitbarsting in Okikri, zo blijkt uiteindelijk tijdens een spannende finale. Kayode spelt daarbij niet alles tot in detail uit. Hij geeft de lezer net wat meer informatie dan zijn hoofdpersoon en laat die lezer zelf de touwtjes aan elkaar knopen. Ik weet niet helemaal zeker of ik dat onderdeel, dat zich dus geheel buiten het gezichtsveld van Philip afspeelt, het meest geslaagde van deze roman vind (de toon ervan past niet helemaal binnen de rest), maar voor het overige is Lightseekers erg goed. Het heeft een knap opgebouwd verhaal gebaseerd op actuele gebeurtenissen, een complexe en menselijke hoofdpersoon, dito bijfiguren, een onthutsende setting en het resultaat is meer dan de som van de delen. Het zet je bovendien aan het denken. 

Meer dan een verhaaltje

Lightseekers is daarmee typisch zo’n boek dat laat zien dat een goede misdaadroman heel wat meer te bieden heeft dan alleen een spannende plot. Een verhaal als dit geeft ook een bijzonder inkijkje in zowel een stukje maatschappij waar de meesten geen weet van hebben, als in de universele menselijke psyche. 

Femi Kayode is inmiddels bezig met een tweede deel over psycholoog Philip Taiwo, dat ik tezijnertijd ongetwijfeld met belangstelling zal lezen. Fijn om weer eens een hele nieuwe stem te ontdekken. 

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen. Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Dan zou het fijn zijn als je een link bij de reacties plaatst.