De vrouw met de staart

Monique Roffey,
The Mermaid of Black Conch: A Love Story (Trinidad 2020)
Roman, 320 pp.
Vanaf september 2021 beschikbaar in het Nederlands als De meermin van Black Conch
 

Wist je dat culturen over de hele wereld, van Japan tot het oude Mesopotamië, legendes hebben over zeemeerminnen? Daar kwam ik achter toen ik een beetje aan het uitpluizen sloeg bij het lezen van deze bijzondere roman. Ik dacht aanvankelijk dat Monique Roffey de zeemeermin in dit verhaal volledig zelf had verzonnen, maar de details waren zo specifiek en kwamen zo authentiek over, dat ik op onderzoek uitging. En wat bleek? Roffey heeft zich laten inspireren door een oude Caribische legende van vóór Columbus, over het Indiaanse meisje Aycayia, dat zo beeldschoon was en zo verleidelijk mooi zong en danste, dat de andere vrouwen in het dorp haar vervloekten en naar de zee verbanden, waar ze een zeemeermin werd.

Visvakantie
Zo'n duizend jaar later, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, ergens in de buurt van Trinidad, wordt Aycayia zelf betoverd door de klanken van de zwarte visser David Baptiste, die melancholieke deuntjes bij zijn gitaar zingt. Maar de beginnende romance wordt wreed verstoord door een stel Amerikanen op visvakantie, die Aycayia letterlijk aan de haak slaan en haar als hun bezit beschouwen: een bezit waar ze beroemd en rijk mee kunnen worden. Ze zien niet haar menselijke kant, maar uitsluitend de vissenstaart. Ze is dus een dier en daarmee een ding waarmee je kunt doen wat je wilt. Gelukkig grijpt David midden in de nacht stiekem in.

Caribische sfeer
Roffey, die met deze roman de Costa Book of the Year Award won, heeft iets heel bijzonders van dit verhaal gemaakt. Er is uiteraard een sterk magisch-realistische element, maar voor de rest is het juist heel nadrukkelijk verankerd in het kleine Caribische eilandje waar het speelt en waar het leven niet direct een sprookje is. Een deel van het verhaal, dat vanuit verschillende gezichtspunten wordt verteld, is geschreven in het Creoolse dialect, wat meteen een heel eigen sfeer geeft. Dit is David:

Though I always know who I was in Black Conch, family history don’t go back far. That memory was rubbed out because of the badness of slavery. Baptiste is plantation owner name, Frenchman name from way back. Yuh think I happy with that? I figure my real name would never be known to me, a mystery. I felt myself fill up with pain, with ol’ time loss from those days. It does come from nowhere now and then. The feeling come like a message on the wind, or that is how it ketch me. Now and then. Mostly, when I was out alone in my boat. That is where I met my soul friend, the mermaid woman from so long ago she cyan remember sheself either. We were both lost people.

Plantage
Iedereen op het eilandje is familie van iedereen, en dat geldt ook voor Miss Arcadia Rain, die in het plantagehuis hoog op de heuvel woont en vrijwel het hele eiland in eigendom heeft. Maar ook Arcadia is eenzaam. Haar grote liefde was de oom van David (genaamd Life), maar die heeft het eiland allang verlaten (zoals de meeste mannen doen) en weet niet dat ze een zoontje van hem heeft. Arcadia voelt zich één met de bevolking en is meer dan soepel voor haar huurders, maar blijft toch een beetje een buitenstaander.

Life [zo mijmert David over Arcadia's geliefde] never really trust himself with her, like she too big and whitepeople hoity-toity up there in that house. I always figure Life didn’t leave she; he run away to big himself up, because he feel small. “House nigga”, I used to hear people say. No one believe in how he could be with her, live in an equal way.

Veranderingen
Maar de komst van Aycayia fungeert als een katalysator. Er worden gebeurtenissen in gang gezet, onverwachte veranderingen treden op. En Aycayia verandert zelf ook. Maar niet alles komt goed. Net zoals in een sprookje zijn er kwaadaardige invloeden, jaloerse vrouwen en krachten waar de personages niet tegenop kunnen. En net zoals in het leven zijn er dingen die mooi aflopen en dingen die helemaal verkeerd gaan. The Mermaid of Black Conch is een prachtig, uniek verhaal geworden; een combinatie van romantiek, magie, de harde realiteit en vleugjes humor.

PS Aarzel niet om je eigen commentaar toe te voegen. Ik stel het zeer op prijs als mensen de moeite nemen om reacties of aanvullingen te plaatsen. Heb je dit boek besproken op je eigen blog? Dan zou het fijn zijn als je een link bij de reacties plaatst.