Spannende boeken met iets extra's

Ik houd van spannende boeken voor tussendoor. Maar op een gegeven moment gaan veel van die politieromans en speurdersverhalen en thrillers wel erg veel op elkaar lijken. Dat is het nadeel van genrefictie: het wordt verslonden juist omdat de lezer weet wat hij kan verwachten en daarmee is voorspelbaarheid ingebakken. De meeste mensen willen immers graag voorspelbaarheid. De liefhebbers van romantische komedies smullen daarvan omdat ze weten dat 'ze' elkaar aan het eind altijd krijgen; de lezers van misdaadromans weten dat de moord aan het eind netjes wordt opgelost en dat is nu juist wat hen voldoening schenkt. Formules zijn geliefd.

Maar ja, na een tijd wil je ook wel eens wat originaliteit. Ik wel tenminste. Hieronder de spannende boeken waarvan ik vind dat ze een extraatje hebben dat ze boven de gemiddelde genrefictie uit tilt.

Klassiekers

---

Wilkie Collins, The Moonstone (GB 1868) Niemand minder dan T.S. Eliot noemde dit ooit de beste Engelse detectiveroman. Het verhaal draait om de raadselachtige verdwijning van een roemruchte Indiase diamant uit de kamer van een rijke jongedame, en om het oplossen van het mysterie met behulp van een rechercheur van Scotland Yard. Maar The Moonstone is veel meer dan een uitstekend opgebouwde speurdersroman. Het zijn de personages die het verhaal om de beurt vertellen die het boek zoveel sjeu geven. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Wilkie Collins, The Woman in White (GB 1860) Dit boek draait om hebzucht, afpersing, buitenechtelijke affaires, een explosief geheim en een zeer geraffineerd complot rondom identiteitsroof, geïnspireerd door een waar gebeurd verhaal in Frankrijk. Slachtoffer van het complot is de zachtaardige en lieftallige Laura Fairlie, een jonge vrouw die een groot fortuin zal erven. De schurken zijn een brute baronet en een sluwe Italiaanse graaf. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Rechtbankdrama

---

William Landay, Defending Jacob (VS 2012) Een gewoon gezinnetje in een welvarende buitenwijk: officier van justitie Andrew Barber, zijn vrouw Laurie en hun veertienjarige zoon Jacob. Andrew en Laurie hebben al vele jaren een gelukkig huwelijk, Jacob is de gebruikelijke in zichzelf gekeerde puber, die zich beter thuis voelt op Facebook dan op het schoolplein en met de carrière van Andrew gaat het prima. Dan wordt de ergste nachtmerrie van iedere ouder werkelijkheid: Jacob wordt de hoofdverdachte in een wrede moord. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Meer dan thrillers

---

Christian Jungersen, The Exception (Denemarken 2004) Genocide en gekissebis op kantoor: wat hebben die twee met elkaar te maken? Op het eerste gezicht niets, maar in deze originele en soms huiveringwekkende roman  worden ze op succesvolle wijze met elkaar verweven. Plaats van handeling is het kantoortje van het Deense Centrum voor Genocide Informatie in Kopenhagen. Een razend spannend boek dat je aan het nadenken zet over het kwaad in de wereld. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Alice LaPlante, Turn of Mind (VS 2011) Probeer je voor te stellen dat je zo ernstig aan het dementeren bent, dat je steeds weer (behalve in heldere momenten) vergeet dat je beste vriendin Amanda  dood is, vermoord door een onbekende. En het wordt nog erger: iemand heeft na de dood van het slachtoffer met chirurgische precisie de vier vingers van haar rechterhand geamputeerd en omdat jij een orthopedisch chirurg bent die gespecialiseerd is in handen, ben je bent ook meteen de hoofdverdachte. Alleen je weet van niks. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Knappe moderne thriller

---

Gillian Flynn, Gone Girl (VS 2012) Dit boek is uitgebreid gehypet, maar in dit geval terecht, want het is een hele knappe thriller die precies doet wat een thriller hoort te doen: de lezer aan zijn stoel kluisteren met een dwingende plot. Daarnaast is het ook nog eens een ontluisterend en tegelijkertijd fascinerend relaas van een ontspoord huwelijk tussen twee mensen die geen van beiden sympathiek zijn en elkaar misschien wel verdienen. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Knusse misdaad

---

Alan Bradley, The Sweetness at the Bottom of the Pie (Canada 2009) Flavia is een meisje van 11 uit een familie met oud geld en woont in een groot Engels landhuis. We schrijven 1950 en er ligt een lijk tussen de komkommers in de groentetuin. Ik geef toe, dit klinkt kneuterig en clichématig, maar het is het verrassend genoeg niet. Bradley heeft van Flavia een hele frisse creatie gemaakt en een opvallend plezierig boek afgeleverd. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Historische misdaad

---

David Liss, The Coffee Trader (VS 2003) Amsterdam in 1659, de tijd dat daar de beurshandel opkwam. Hoofdpersoon is Miguel Lienzo, een Portugese Jood, die Lissabon ontvlucht is omdat hij steeds voor de Inquisitie moest vrezen, en nu in Amsterdam werkt als speculant op de termijnmarkt. De spanning in dit boek zit hem niet in een moordmysterie of een andere misdaad, maar in de paranoïde sfeer die Liss oproept, waarbij de lezer ietsje meer weet dan Miguel, maar alleen genoeg om te beseffen dat hij echt níemand kan vertrouwen. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

C.J. Sansom, Dark Fire (GB 2004)  Naast de boeiende hoofdpersoon (de gebochelde jurist Matthew Shardlake) maken de levensechte sfeertekening van London in de onzekere tijd van Hendrik VIIII, waar je zomaar op de brandstapel kon belanden, waar verdachten geen recht op een advocaat hadden, waar chemie en alchemie precies hetzelfde betekenden, waar de straatjes nog middeleeuws waren, maar waar al exotische waar uit verre werelddelen begon door te dringen, dit spannende boek een genot om te lezen. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Britse zwarte humor

---

Francis Iles, Malice Aforethought (GB 1931) Op het eerste gezicht een cosy detective: knus Engels dorpje, tennisfeestjes, theevisities, dokter, dominee, landhuis. Maar schijn bedriegt. Dit is geen whodunnit, maar iets dat in 1931 tamelijk nieuw en radicaal was. De schrijver verklapt namelijk in de eerste zin al wie de moordenaar is. In plaats van een puzzelverhaal krijgen we hier een zwarthumoristisch duikje in de psyche van een moordenaar. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Peter Lovesey, The Reaper (GB 2000) Een moordmysterie, alleen dan geen whodunit, maar een will-they-catch-'im. Al op p. 8 zijn we er getuige van hoe de vlotte jonge dominee zijn bisschop de schedel inslaat met een presse papier van St Paul's Cathedral en zich vervolgens op professionele wijze van het lijk ontdoet. De bisschop heeft namelijk ontdekt dat de dominee kerkgelden verduistert en moet dus onschadelijk gemaakt worden - net als ieder ander die de dominee in de weg staat. Heerlijke ontspanningslectuur. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Mysteries met literaire kwaliteiten

---

Iain Pears, Stone's Fall (GB 2009) Een schatrijke zakenman met hoogtevrees valt midden in de nacht uit zijn studeerkamerraam. Dood. Is hij gestruikeld? Is hij gesprongen? Is hij geduwd? Een mysterie dus, waarvoor we flink terug moeten in de tijd. De achtergrond is de wereld van de internationale handel, het grote bankwezen en de wapenindustrie. Pears maakt deze wereld onverwacht boeiend door middel van de mensen die hij opvoert en doordat hij vragen stelt die blijvend actueel zijn. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Eduardo Sacheri, The Secret in Their Eyes (Argentinië 2005)  Dit lijkt op het eerste gezicht een thriller, een moordmysterie. Bij nadere beschouwing is het echter veel meer. Wezenlijk voor het verhaal is dat het speelt ten tijde van de Argentijnse dictatuur, toen rechters corrupt waren en moordenaars vrij kwamen als ze toevallig nuttig konden zijn voor het gewelddadige regiem. Zelfs voor een rechtbankmedewerker was het verkrijgen van gerechtigheid voor slachtoffers en nabestaanden niet alleen moeilijk maar soms ook levensgevaarlijk. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Politieroman

---

Tana French, The Likeness (Ierland 2008) Het moet een wel heel bizarre gewaarwording zijn voor een rechercheur: naar een moordscène geroepen worden en dan niet alleen te zien krijgen dat het slachtoffer op je lijkt als twee druppels water, maar ook nog horen dat ze volgens haar identiteitsbewijs dezelfde naam droeg als de persoon die jij een paar jaren geleden als undercover-agent 'speelde'. Een persoon en een naam die je nota bene zelf verzonnen had. Dit overkomt Cassie Maddox, een jonge rechercheur uit Dublin. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Eigenzinnig

---

Michel Faber, Under the Skin (GB 2000) Noord-Schotland. Een jonge vrouw, kruist in haar Toyota de snelwegen af op zoek naar lifters. Daarbij is ze zeer kieskeurig: ze wil uitsluitend mannen met behoorlijke spierbundels. Vrouwen laat ze staan en schriele ventjes met dunne armpjes ook. Gevaarlijke bezigheid zou je zeggen. Of hebben we hier met een nietsontziende mannenverslindster te maken waar geen vent tegenop kan? En hoe letterlijk moeten we het begrip 'mannenverslindster' nemen? Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Daniel O'Malley, The Rook (Australië 2012) Neem Spooks, de razendsnelle BBC-serie over de Britse geheime dienst. Neem vervolgens Ghostbusters, de lekker melige film over een bedrijfje dat gevaarlijke paranormale wezens uitroeit. Sluit deze twee samen met een paar flessen drank op in een luxe hotelkamer en de liefdesbaby die het resultaat is van deze bezopen kruising, is ... The Rook. Dit is een boek dat je vooral niet serieus moet nemen. Laat je gewoon lekker meeslepen en je krijgt een stukje vermaak van de bovenste plank. Klik hier voor de volledige bespreking.

---

Arturo Pérez-Reverte, The Seville Communion (Spanje 1995) Paniek in het Vaticaan. Een slimme hacker is doorgedrongen tot de persoonlijke computer van de Paus en heeft daar een cryptische boodschap achtergelaten: iets over een kerk in het Spaanse Sevilla die mensen doodt om zichzelf te verdedigen. Vader Lorenzo Quart, van het Instituut voor Externe Zaken, wordt op onderzoek uitgestuurd. Een heerlijk mysterie met een originele, intelligente plot en een waaier aan personages die met groot gemak de aandacht van de lezer vasthouden. Klik hier voor de volledige bespreking.

---